En weer vond ik een lekker sapje bij de Aldi Supermarkt. Frisse Fruitdrank. Zoals de verpakking meldt: een vruchtenfrisdrank van druiven, citroen en appel. Het is inderdaad een lekker fris zomers drankje.
En van lekkere sapjes ga ik altijd kijken of er ook een lekkere wijn te maken is. Zo ook in dit geval.
Als je deze wijn nu maakt is hij ruim voor de zomer klaar !!! Je hebt dan een frisse slobber voor bij het avondeten of bij een zonsondergang.
Meestal begin ik voorzichtig, met 5 liter, om te kijken of een sap wel geschikt is om wijn van te maken. Maar in dit geval had ik er het volle vertrouwen in en maakte meteen 24 liter !!!
Eerst maar eens analyseren wat er op de verpakking staat.
Per 100 ml geeft de verpakking aan dat er 10,3 gram suiker in zit.
Eens kijken wat mijn metingen aangeven.
Met behulp van een normale titratie (het is immers een heel helder sap) mat ik een zuurgraad van 5. Jet ziet op de foto duidelijk de kleuromslag bij een zuurgraad van 5.
Zuur meten met behulp van titratie is voor veel mensen nog een magisch gebeuren. Ik heb er een 5 delige serie aan gewijd die alle aspecten behandelde. Je kunt die serie hier nalezen.
De hydrometer geeft een SG aan van 1042
Mijn refractometer geeft 1045 aan.
Beiden nog al een verschil met wat de verpakking zegt.
Als ik in mijn tabel kijk (die je hier kunt downloaden) dan geeft deze aan dat bij een SG van 1042 er ongeveer 90 gram suiker per liter in zit. Bij een Sg van 1045 zit er 97 gram per liter in.
Dus ik denk dat mijn refractometer wat dichter bij de waarheid zit. Ik ga er dus vanuit dat een suikergehalte van 97 gram per liter wel accuraat zal zijn.
Dat ligt kort bij hetgeen de verpakking aangeeft.
Voor degenen onder jullie die niet weten wat een refractometer is en wat de voordelen zijn, geef ik jullie hier de link naar mijn verhaal dat de voordelen van dit instrument behandeld.
De berekeningen.
Zoals gezegd wilde ik wat milde wijn creeeren. Daar hoort geen hoog alcohol percentage bij. 11% is genoeg. Ook de zuurgraad moet niet te hoog zijn.
Eerst het zuur.
Voor een milde witte wijn besloot ik de zuurgraad naar rond de 6 te brengen.
Ik had 24 liter sap. Als ik 24 liter sap met 6 gram zuur wil hebben heb ik in totaal in het sap 6 x 24 = 144 gram zuur nodig.
Zoals de metingen aantoonden zat er al 5 gram zuur per liter in het sap. In de 24 liter zat dus in totaal 24 x 5 = 120 gram zuur.
Als ik dus 20 gram citroenzuur zou toevoegen dan had ik een fris zuur wijntje.
Met opzet koos ik voor het toevoegen van citroenzuur. Ik was ervan overtuigd dat het citroenzuur beter bij de smaak van het sap zou passen als appelzuur of wijnsteenzuur.
Let erop dat citroenzuur een sterk zuur is. 1 gram citroenzuur brengt de zuurgraad verder omhoog als je verwacht. Daar heb ik ooit een stuk over geschreven. Dat kun je hier nalezen.
Dat is de reden waarom ik op 24 liter sap slechts 20 gram zuur toevoegde.
Dan de alcohol.
Om 1% alcohol in een liter wijn te krijgen heb je 18 gram suiker nodig. Om 11% te krijgen heb je dan 18 gram x 1% = 198 gram suiker nodig.
Het sap bevatte 97 gram suiker per liter. Dat had mijn refractometer aangetoond.
We hebben per liter 198 gram nodig. 97 gram zit al in het sap. We moeten dus per liter nog 198-97 = 101 gram suiker per liter toevoegen om 11% alcohol te krijgen.
Ik had 24 liter sap en moest dus daarom in totaal 24 x 101 gram = 2,4 kilo suiker toevoegen.
De valkuil !!!
Nu wordt het opletten geblazen. Er is een valkuil in dit geval.
We hebben 24 liter sap en daar voegen we 2,4 kilo suiker aan toe.
Hierdoor zal het totale volume natuurlijk stijgen !!!
De suiker neemt immers ook volume in beslag.
We weten uit ervaring dat 1 kilo suiker (in opgeloste staat) 0,6 liter in volume is.
2.4 kilo suiker voegt dus 2,4 x 0,6 is 1,44 liter aan volume toe.
Als we niets zouden doen zou het alcohol percentage dus wat lager uitvallen. Ik ga uiteraard wel wat doen. Ik ga de volume toename compenseren.
We krijgen dus 1,44 liter extra aan volume. Per liter heb ik 198 gram suiker nodig, ik moet dus 198 x 1,44 = 285 gram suiker extra toevoegen !!!!
We gaan wijn maken !!
Dag 1
Uiteraard begon ik met het maken van een giststarter.
Een giststarter voegt een enorme hoeveelheid gist aan je most toe. Daardoor zal je most snel gaan gisten en is er minder kans op bederf. Hoe je een giststarter zelf maakt kun je hier nalezen.
Let er op dat je in dit geval de giststarter niet van appelsap maakt maar van 1 liter Frisse Fruitdrank sap. Daardoor is de gist al optimaal gewend aan het sap waarin hij zijn werk moet doen. Daarnaast weten we ook meteen of er geen conserveermiddelen in het sap zitten die niet op de verpakking staan.
De pakken Frisse Fruitdrank bevatten 1,5 liter sap. De halve liter die je overhoudt bewaar je in de koelkast.
Dag 2
De giststarter was flink aangeslagen. een teken dat de gist het naar zijn zin had en dat er inderdaad geen conserveermiddelen in het sap aanwezig waren.
Ik zette een grote pan op het vuur en goot daar 3 pakken Frisse fruitdrank in en de halve liter die was overgebleven van het maken van de giststarter.
In deze 5 liter sap loste ik al roerend 2,7 kilo suiker op (de 2,4 kilo en de 285 gram extra) en de 20 gram citroenzuur.
Ik voegde ook 25 gram gistvoeding toe omdat ik niet verwachtte dat het sap zelf veel voeding zou bevatten.
Terwijl de pan stond af te koelen goot ik de resterende pakken sap in een groot gistingsvat.
Daarna ging het afgekoelde sap erbij.
Toen kwam ik op het idee om een nieuwe SG meting te doen. Kijken of mijn berekeningen klopten.
En inderdaad het SG was nu 1085 !!! Precies waar ik het wilde hebben.
Toen kon de giststarter erbij.
Het vat werd daarna afgedekt met een kaasdoek die werd vastgezet met een elastiek.
Dag 3
De gisting was in volle gang. Als je je oor op het vat legde hoorde je het knisperen en bubbelen. De giststarter was dus goed aangeslagen.
Ik heb elke dag een meting van het SG gedaan, en je zag het SG inderdaad elke dag zakken. Teken dat het suikerniveau daalt en dat er meer alcohol in je most zit.
Tien dagen later.
Na 10 dagen was de wijn uitgegist.
Hoe ik dat weet ???
Wel ik nam elke dag een druppeltje wijn uit het vat en mat het SG met de refractometer.
Toen het SG op dag 11 en 12 niet meer daalde vermoedde ik dat de wijn uitgegist was.
Ik heb toen een meting met de hydrometer gedaan en het SG stond op 990. Een duidelijk teken dat de wijn uitgegist was.
Ik heb de wijn gewoon in de gistingston gelaten en niet geheveld. Ik vermoedde namenlijk dat het klaren ook wel snel zou gebeuren.
Wel werd de ton afgedekt met de deksel die voorzien is van een waterslot. Op die manier kon er geen extra zuurstof bij de wijn komen.
Een maand later
Een maand nadat de wijn was gestart was hij klaar. Ik heb dan ook niet geaarzeld en hem meteen gebotteld.
Op de foto zie je een deel van de wijn. De rest zit in een zogenaamde bag-in-a-box. Een plastic zak in een kartonnen doos met een kraantje zodat je altijd wijn klaar hebt staan om te tappen.
Wie niet weet wat een bag-in-a-box is kan dat hier nog eens nalezen.
Eindoordeel
Smaken verschillen nietwaar. Ik vond deze wijn niet erg bijzonder. Zelfs niet echt lekker. Maar Els en mijn gasten zijn er gewoon gek op. Er wordt zelfs gevraagd om flessen mee naar huis te mogen nemen. Gelukkig had ik 24 liter gemaakt !!!
Ik kan niet voor jouw beslissen of je deze wijn moet maken en hem al of niet lekker moet vinden. Maar mijn ervaring is dat er wel hele volksstammen zijn die hem heerlijk vinden.
Dus ik denk dat ik wel weer een nieuwe voorraad ga aanmaken. Voor de prijs hoef je het niet te laten.
Nawoord.
In dit verhaal heb je kunnen lezen dat ik veel meer metingen heb gedaan dan ik normaal bij een wijn doe. Dat heeft een reden.
Ik ben bezig met een serie over alcohol meten bij een wijn die klaar is. Daar zijn veel verschillende methodes voor, en die ga ik stuk voor stuk beschrijven en toetsen.
Daar had ik een eenvoudige testwijn voor nodig en dat was in eerste instantie waar ik deze wijn voor had gemaakt.
Zoals je hierboven las pakte dat anders uit, men vindt hem gewoon lekker.
Desalniettemin zijn de testen toch gedaan en die verschijnen hier binnenkort.
Tot dan: geniet van je wijn, het gezelschap en het leven in het algemeen.
Ingredienten per liter wijn:
- 1 liter Frisse fruitsap (druif-citroen-appel)
- 112 gram suiker (al aangepast voor de volume verhoging)
- 1 gram citroenzuur (eigenlijk iets minder als een gram)
- 1 gram gistvoeding
Verwijzingen in dit verhaal:
- Zuur meten deel 5 het laatste deel in de serie met verwijzingen naar de voorgaande delen.
- Luc's SG tabel
- De refractometer
- Hoe maak je een giststarter
- Waarom is mijn wijn zo zuur ?
- Bag-in-a-box
Luc Volders
Copyright 2011
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.
And yet again I found a tastefull juice at Aldi's. 'Frisse Fruitdrank', roughly translated as refreshing fruitdrink. The packaging reads: a fruitdrink made of grapes, lemon and apple. And indeed it is a refreshing summerdrink.
And tastefull juices always make me wonder if they make good wine.
If you are going to make this wine now it will be ready long before summer starts !! It will be a nice fresh tablewine that goes along well with summer salads or a sunset.
Usually I start on a low volume, like 5 liter, to test if a juice is suitable for winemaking. In this case I had full confidence and directly made 24 liter !!!
So lets first analyse what the packaging has to say.
The packaging mentiones that the juice contains 10.3 gram sugar per 100 ml.
So lets see what my measurements come up with.
Using a normal titration (the juice was perfectly clear) I measured an acidity of 5. The photo clearly shows the colour change at the acidity of 5.
Measuring acidity by titration has for a lot of people a magical sound. So I wrote a 5 part series on measuring acidity that covered all angles. You can re-read that series here.
The hydrometer shows an SG of 1042
My reftactometer shows an SG of 1045.
Both give quite a difference from what the packaging reads.
Looking at my own SG table (which you can download by clicking here) it indicates about 90 gram sugar per liter at an SG of 1042 and 97 gram at an SG of 1045.
So I guess that my refractometer is more accurate. Therefore I stick to 97 gram sugar per liter juice.
That is more in line of what the packaging reads.
For those of you that are not familiar with a refractometer and its advantages, I herebye give you a link to my story about this fabulous instrument.
The calculations
As mentioned above I wanted to make a mild, smooth wine. So this means a low alcohol percentage. 11% is sufficient. Acidity also has to be moderate.
First acidity.
Getting a mild, smooth wine made me decide that acidity could get a bit higher as the 5 I measured but had to stay around 6.
The amount of juice I had was 24 liter. So if I wanted 24 liter with an acidity of 6 I would need to have 24 x 6 = 144 gram acid in the juice.
My measurements showed that acidity was at 5. Meaning there was already 5 gram acid per liter present. In my 24 liter therefore was already 24 x 5 = 120 gram acid available.
So when I would add 20 gram citric acid, that would result in a refreshing wine.
I added citric acid on purpose in stead of tartaric or malic acid, as I was convinced that citric acid would match the flavor of the juice more as the other acids would do.
Please be aware that citric acid is a strong acid. 1 gram citric acid will rise acidity more as expected. I once wrote a story on this. You can re-read that here.
This is the reason why I added just 20 gram citric acid to my 24 liter.
Next the alcohol.
To obtain 1% alcohol in a liter wine you will need 18 gram sugar. To get 11% (what I wanted) you will need 18 gram x 1% = 198 gram sugar per liter.
The juice already contained 97 gram sugar per liter as my measurements showed.
So we need 198 gram per liter. And there is already 97 gram per liter dissolved in the juice. Therefore I would need to add 198 - 97 = 101 gram sugar per liter to get 11% alcohol.
I had 24 liter juice and therfore had to add a total of 24 x 101 gram = 2.4 kilo sugar.
The trap !!!!
Now this is the moment to pay attention. There is a trap.
We have 24 liter juice and add 2.4 kilo sugar to that. This will make the total volume rise !!
The added sugar also has a volume.
From experience we know that 1 kilo sugar has a volume of 0.6 liter (when dissolved).
2.4 kilo sugar therefore adds 2.4 x 0.6 = 1.44 liter to the volume.
So if I would do nothing thism would result in a lower alcohol percentage. But hey, I am not letting that pass. So I am going to take measures. I am going to compensate the rise in volume.
Let's see. We will end up with 1.44 liter extra volume. Per liter I need 198 gram sugar. So I need to add an extra 198 x 1.44 = 285 gram sugar !!!
Now lets make wine !!
Day 1
First I made a yeast starter. I always make a yeast starter.
A yeast starter adds an enormous amount of active yeast to your must. This will result in a fast fermentation start and gives less chance for the juice to spoil. How to make a yeast starter can be read by clicking here.
Please be aware that the yeast starter in this case was not moade from apple juice but made from 1 liter 'Frisse fruitdrank'. This makes sure the yeast has gotten used to the juice that is going to be its habitat.
Besides that it is the best way to know if the juice has no hidden preservatives that were not mentioned on the packaging.
The packaging conatins 1.5 liter. So the remaining half liter was stored in the refridgerator.
Day 2.
The yeast starter was fermenting vigorously. A sign that the yeast was happy with the juice and that there were indeed no preservatives present.
I put a large pan on the stove and poured 3 packs 'Frisse fruitdrank' in and added the half liter from the fridge that was left over from making the yeast starter.
In this 5 liter juice I dissolved, while stirring, the 2,7 kilo sugar (being 2.4 kilo and the 285 gram extra) and the needed 20 gram citric acid.
I also added 25 gram nutrients as I expected that the juice would not provide for much.
While cooling down I poured the remaining packs of juice in a large primary.
Then the cooled down juice was added.
At that moment it occurred to me that it would be wise to take an SG reading just to verify if my caqlculations had been correct.
And indeed the SG was now at 1085 !!! Just where I wanted it to be.
Now I could safely add the yeast starter.
The primary was then covered with a cheesecloth fastened with a rubber band.
Day 3
fermentation was well on its way. If I put my ear on the primary I heard it happily bubbling. The yeaststarter had done a great job.
I took every day an SG reading with my refractometer. It just takes a drop from the spoon I stirred the must with to aerate it. The SG dropeed every day. A sign that sugar level drops and alcohol is formed.
Ten days later
After 10 days the wine had finished fermenting.
How did I knew that ???
Well I took every day a drop and measured SG with my refractometer.
When the SG remained constant on day 11 and day 12 I presumed that fermentation had stopped.
So then I took a hydrometer reading, and the SG indicated 990. A clear sign that the wine had finished.
I left the wine in the primary and did not rack it. I presumed that it would clear equally fast.
The primary was covered with the lid which held an airlock. That way no oxygen could get to the wine.
One month later.
Aproximately a month after I started the wine it had cleared. I did not hesitate and bottled it right away.
The photo shows you part om ny wine. The rest was stored in a bag-in-a-box so I had wine ready for the take all the time.
A bag in a box is indeed a plastic bag that sits in a carton box and had a tap on it. Ideal for short time storing and immediate drinking.
Those who have no clue on what I am talking about can re-read my story on the bag-in-a-box by clicking here.
Judgement day
Well to each his/hers own. I did not particularly like the flavor of this wine. Els (my girlfriend) however and my guests really loved it. They kept asking me for a few bottles to take home. Fortunately I made 24 liter !!!
I am not the one to decide for you wether you will like this wine or not. However it is my experiencfe that lots of folks really love it.
So I am considering making a new batch. The price of the juice is so low that this should be no consideration.
For the record.
Reading this story you will have noticed that I did far more measurements as I use to do with my wines. There is a reason for that.
I am writing a series of stories about measuring alcohol in a finished wine. There are several ways for doing that, and I am going to describe and test them all.
For that I needed a test-wine and that was where this wine initially was made for.
However things always turn out different as you plan, people just love this wine.
Nevertheless I used part of the finished wine to do the tests and they will be published on this log.
Until then: enjoy the wine, the company and life in general.
Ingredients per liter wine
- 1 liter Aldi's 'Frisse fruitsap' being grape-lemon-apple juice.
- 112 gram sugar per liter (already adjusted for volume rise)
- 1 gram citric acid (in fact a bit less as a gram)
- 1 gram nutrient
Links in this story :
- Measuring acidity part 5 (which includes links to all the previous stories on this subject)
- Luc's SG table
- The refractometer
- How and why to make a yeast starter
- Why is my wine so tart ?
- Bag-in-a-box
Luc Volders
Copyright 2011
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.