In dit verhaal ga ik de derde methode bespreken om het alcohol percentage in een wijn te achterhalen.
In het eerste deel, dat je kunt nalezen door hier met de muis te klikken, besprak ik de mogelijkheid om het alcohol percentage in je wijn te achterhalen met de hydrometer.
Deel twee besprak de mogelijkheid om het alcohol percentage te achterhalen met behulp van een refractometer. Dat deel kun je nalezen door hier te klikken.
In beide afleveringen probeerden we het alcohol percentage te achterhalen met behulp van de alcohol-schaal op de meter zelf.
Maar er zijn natuurlijk meer alcohol schalen/tabellen beschikbaar. Wat dacht je van alle SG-tabellen in boeken. Die tabellen geven je bij een bepaald SG ook een alcohol percentage aan.
De algemene procedure.
Ook hier volgen we dezelfde procedure die in de voorgaande twee delen is besproken.
We meten het SG van de most voordat de gist wordt toegevoegd. Dat noemen we het begin SG.
In de tabel kijken we dan welk percentage alchol er wordt aangegeven bij een dergelijk SG.
Dan meten we het SG als de wijn is uitgegist. Dat is het eind-SG.
Ook dan zoeken we in de tabel op welk alcohol percentagte er bij een dergelijk SG wordt aangegeven.
Beide metingen doen we met de hydrometer.
Als het eind-SG boven de 1000 uitkomt dan is er restsuiker aanwezig, en is de wijn niet helemaal uitgegist. Maar die SG waarde kunnen we toch gebruiken.
Als het SG onder de 1000 uitkomt dan is de wijn volledig uitgegist en zijn er geen restsuikers aanwezig.
De tabellen in de boeken geven geen waarde voor een alcohol percentage aan als het SG lager als 1000 is. Daarom nemen we in dat geval als eind getal 0.
Beide gevonden alcohol percentages trekken we van elkaar af, en de uitkomst is het alcohol percentage dat in je wijn aanwezig zou zijn.
Een praktijkvoorbeeld.
Ik neem als uitgangspunt de wijn van 'Frisse Fruitdrank' van sap de Aldi.
Het begin SG van deze wijn was 1085 en het eind SG 990.
Uiteraard ga ik in dit voorbeeld uit van mijn eigen SG tabel.
Die tabel kun je hier downloaden als je dat nog niet al hebt gedaan.
Laten we eens kijken wat mijn SG-tabel aangeeft.
Bij een begin SG van 1085 geeft mijn tabel een alcohol percentage van 11.2% aan
De waarde van 990 komt natuurlijk niet voor in mijn tabel. Maar zoals gezegd als de waarde onder de 1000 uitkomt dan nemen we als alcohol percentage 0%.
In dit geval is het alcohol percentage daarom 11.2% - 0% = 11.2%
Uiteraard is dat precies waarop ik de wijn heb uitgerekend. Het zou niet goed zijn als mijn metingen niet overeenkwamen met wat mijn eigen tabel zou aangeven.
De andere tabellen.
Uiteraard zijn er veel SG tabellen met een alcohol aanduiding in omloop. Bijna elk wijnmakers boek heeft er wel een.
Aangezien ik veel boeken in mijn boekenrek heb staan ga ik hier de waarden geven die die boeken aangeven bij een Begin SG van 1085. Daarnaast zijn er een aantal tabellen opgenomen van websites. En uiteraard mijn eigen tabel ter referentie.
Tabel van het potentiele alcohol percentage bij een start SG van 1085 als de wijn is uitgegist.
| Techniques in Home Winemaking Daniel Pambianchi | 10.6% |
| Luc's SG tabel | 11.2% |
| Maak zelf wijn Ronn Hoose | 11.3% |
| Zelf wijn maken Berry | 11.3% |
| Honeyflow Farm | 11.3% |
| Michiel Pesgens | 11.3% |
| The Alaskan bootleggers bible Leon W. Kania | 11.3% |
| Traditional home winemaking Paul and Ann Turner | 11.3% |
| Zonnevat | 11.3% |
| Kitzinger Weinbuch | 11.4% |
| Wijnen zelf maken Jac. Lambrechts | 11.5% |
| Wijnboek Marc de Brouwer | 11.5% |
| The winemaking homepage Jack Keller | 11.5% |
| Wijn uit eigen tuin Jan van Schaik | 11.8% |
| Groot zelf wijnmaak boek Jan van Schaik | 11.8% |
| Thuis wijn maken H. en G. Kurth | 11.9% |
| Winemaking with concentrates Peter Duncan | 12.2% |
Laten we eens naar de percentages kijken.
Zoals je ziet geven de meeste tabellen een alcohol percentage aan dat in dezelfde orde van grootte liggen. Een paar wijken er ver af.
Daniel Pambianchi geeft bij een SG van 1085 een alcohol percentage dat ver onder de rest van de schrijvers zit.
Jan van Schaik en Peter Duncan geven percentages aan die ver boven de andere schrijvers uitkomen.
Waar ligt dat aan ???
Wel ik grijp hier terug naar een verhaal dat ik lang geleden voor dit weblog heb geschreven. In dit verhaal dat je hier kunt nalezen, toon ik aan dat er veel verschillende factoren zijn die invloed hebben bij het samenstellen van een SG-schaal.
In de eerste plaats zijn niet alle auteurs het er over eens hoeveel suiker er in een most aanwezig is bij een bepaald SG.
Vervolgens zijn niet alle auteurs eens over de hoeveelheid suiker die de gistcellen nodig hebben om 1% alcohol te produceren.
Dit houdt dus in dat DE twee factoren die bepalend zijn voor het samenstellen van een SG tabel onzekere factoren zijn.....
Hierdoor zal geen enkele tabel 100% betrouwbaar zijn (ook de mijne niet.)
Een kleine uitleg is hier wel op zijn plaats.
Stel we gaan ervan uit dat gist 18 gram suiker nodig heeft om 1% alcohol te maken in 1 liter wijn.
In mijn tabel ga ik ervanuit dat bij een SG van 1085 er 201 gram suiker in de most aanwezig is.
De gist kan dan 201 /18 = 11,16% alcohol maken.
Daniel Pambianchi in zijn boek - Techniques in Home winemaking- geeft aan dat er bij een SG van 1085 maar liefts 220 gram suiker aanwezig is.
De gist kan dan 220 / 18 = 12.2% alcohol maken.
Maar Pambianchi geeft 10,6% alcohol aan.
Peter Duncan geeft in het boek -Winemaking with concentrates- aan dat bij een SG van 1085 er 215 gram suiker aanwezig is.
De gist kan dan 215 / 18 = 11,9% alcohol maken.
Maar Duncan geeft 12,2% aan !!!
Dus we hebben bij hetzelfde SG al 3 verschillende interpretaties van de hoeveelheid suiker die aanwezig zal zijn.
Laten we de berekening dan eens omdraaien.
Pambianchi geeft dus aan dat bij een suikergehalte van 220 gram per liter er 10.6% alcohol wordt gemaakt. Dat wil dus zeggen dat de gist 220 / 10.6 = 20.7 gram suiker voor 1% alcohol nodig heeft.
Duncan geeft aan dat er bij een suikergehalte van 215 gram per liter 12.2% alcohol wordt gemaakt. Dat wil dus zeggen dat de gist 215 / 12.2 = 17,6 gram suiker voor 1% alcohol nodig heeft.
Maar wat is er nu juist ?? De hoeveelheid suiker bij een gegeven SG, of de hoeveelheid suiker die nodig is om 1% alchol te maken ??? Stel nu eens dat beide grootheden afwijken.........
Waar ligt de waarheid.
Ooit heb ik heel veel tijd besteed aan het zoeken naar de juiste SG tabel en dat heeft er toen toe geleid dat ik mijn eigen tabel ontwikkelde.
In de loop der jaren heeft mijn SG tabel nooit aanleiding tot problemen gegeven tijdens het wijnmaken.
En, waar mogelijk, heb ik tijdens de vele jaren dat ik wijn maakte vaak gekochte sappen gemeten en de informatie op de verpakkingen vergeleken met wat mijn tabel aangeeft. Meestal was mijn tabel accuraat.
Vergeleken met de hierboven geanalyseerde tabellen uit boeken ligt mijn tabel ook aardig rond het gemiddelde dat alle tabellen aangeven.
Je hebt waarschijnlijk ook gezien dat mijn eigen tabel bij een SG van 1085 ongeveer hetzelfde alcohol percentage aangeeft als hetgeen mijn refractometer aangeeft.
Eigenlijk ben ik best wel trots op mijn eigen ontwikkelde tabel.
Conclusie.
Het is mogelijk om met behulp van tabellen uit boeken en van websites het potentiele alcohol percentage van een wijn te achterhalen.
Meet het begin SG van de wijn voordat je de gist toevoegt. Meet ook het eind-SG als je wijn klaar is.
Zoek van beide getallen het bijbehorende alcohol percentage in de tabel op en trek die van elkaar af. Als het eind-SG onder de 1000 uitkomt dan gebruik je 0% als bijbehorende alcohol waarde.
De uitkomst van deze som is het alcohpol percentage in je wijn.
Deze methode is echter zo nauwkeurig als de tabel die je gebruikt.
Ik raad je aan de tabel die je gebruikt eens te vergelijken met mijn eigen SG tabel. Als hij erg afwijkt, wees dan voorzichtig met je berekeningen.
Houdt er rekening mee dat deze methode gebaseerd is op het feit dat de tabellen een potentieel alcohol percentage afgeven. Daarmee wordt bedoeld dat het een MOGELIJK alcohol percentage is.
Verwijzingen in dit verhaal:
- Alcohol meten deel 1
- Alcohol meten deel 2
- Hoeveel suiker zei U ???
- Luc's SG tabel
Luc Volders
Copyright 2013
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.
This time I am going to discuss the third method for trying to determine the alcohol percentage in a wine.
The first part which can be re-read by clicking here discussed how to determoine the alcohol percentage of your wine using the hydrometer.
Part two described how to examine the alcohol contents of your wine with a refractometer. You can re-read that by clicking here.
Both stories tried to determine the alcohol percentage in a wine by using the alcohol scale on the meter itself.
There are however many more alcohol tables and scales available. How about all the SG scales in the winemaking books and websites. These tables also show an alcohol percentage at a given SG-value.
General procedure.
I will follow the same procedure that has been discussed in the previous two parts.
First you will measure the Sg of the must before the yeast is pitched. This measurement is called Initial-SG.
In the provided table you will look up what alcohol percentage is given at that SG.
Next the SG will be measured when the wine has finished. This is called the final SG.
Again in the provided table the alcohol percentage is, looked up for that particular SG.
Both measurements are done with a hydrometer.
A refractometer can not be used for this method as it will not give an exact reading when there is alcohol present in a wine.
When the final-SG is above 1000 there is residual sugar present. However that value can be used.
If the measured SG is below 1000 the wine has fermented dry and no residual sugar will be present.
The SG-tables in the books do not give any values when the SG is below 1000. Therefore the end figure will be 0 when this is the case.
Both alcohol percentages are then subtracted from eachother and the outcome is the alcohol percentage that would be present in your wine.
A real-life example.
For measuring I used the wine made from juice from Aldi's 'Frisse Fruitdrank'. You can use however any wine you want as long as you know the Initial SG and the Final SG.
My initial SG was 1085 and my final SG 990.
In this example I will off course use my own SG-table which can be downloaded here if you not already have done so.
Now lets see what my table indicates.
At the initial SG of 1085 my table points to an alcohol percentage of 11.2%
The final SG of 990 is obviously not mentioned in my table. As stated before if the final-SG drops below 1000 we will take 0% as an alcohol percentage.
So in this particular case the alcohol percentage in my wine would be 11.2% - 0% = 11.2%
This is the alcohol percentage I wanted my wine to be when I mixed the ingredients and did the calculations. There would be a serious flaw in my calculations if THIS measurement would indicate differently as my table does. It is just as I thought right on the nose.
The other tables.
There are many tables with an alcohol percentage around. Almost any winemaking book contains one, and many winemaking web-pages also have one available from you.
Table of potential alcohol at an Initial SG of 1085 when the wine has finished dry.
| Techniques in Home Winemaking Daniel Pambianchi | 10.6% |
| Luc's SG tabel | 11.2% |
| Maak zelf wijn Ronn Hoose | 11.3% |
| Zelf wijn maken Berry | 11.3% |
| Honeyflow Farm | 11.3% |
| Michiel Pesgens | 11.3% |
| The Alaskan bootleggers bible Leon W. Kania | 11.3% |
| Traditional home winemaking Paul and Ann Turner | 11.3% |
| Zonnevat | 11.3% |
| Kitzinger Weinbuch | 11.4% |
| Wijnen zelf maken Jac. Lambrechts | 11.5% |
| Wijnboek Marc de Brouwer | 11.5% |
| The winemaking homepage Jack Keller | 11.5% |
| Wijn uit eigen tuin Jan van Schaik | 11.8% |
| Groot zelf wijnmaak boek Jan van Schaik | 11.8% |
| Thuis wijn maken H. en G. Kurth | 11.9% |
| Winemaking with concentrates Peter Duncan | 12.2% |
Now lets have a closer look at these figures.
As you can see most tables give an alcohol percentage that is within the same range. A few however are are out of line.
Daniel Pambianchi point at an SG of 1085 to an alcohol percentage that is way below the rest of the writers.
Jan van Schaik (famous Dutch winemaker) and Peter Duncan point to percentages that are way above those of the other writers.
So what causes this ???
I am going to refer to a story I wrote several years ago for this web-log. In this story, still only in Dutch but look at it by clicking here, I discuss the many factors that influence the creation of a SG-scale.
In the fist place most writers disagree on the quantity of sugar that is present at a certain SG.
Next they disagree on the amount of sugar that yeast cells need to produce 1% of alcohol.
So this means that THE two factors that are essential for creating an SG-table are uncertain factors......
Therefore not 1 scale will be totally accurate (mine including).
A short explanation is needed here.
Lets say that the yeast needs 18 gram sugar to make 1% alcohol in 1 liter wine (the figure that my table uses).
My table also presumes that at an SG of 1085 thereb will be 201 gram sugar dissolved in the juice.
So the yeast can make 201 / 18 = 11.16% alcohol.
Daniel Pambianchi however in his book - Techniques in Home winemaking- states that at an SG of 1085 there is no less as 220 gram sugar present.
In that case the yeasy can make 220 / 18 = 12.2% alcohol.
However Pambianchi states that there will be just 10.6% alcohol.....
Peter Duncan states in his book - Winemaking with concentrates - that at an SG of 1085 there will be 215 gram sugar dissolved in the juice.
The yeast then can produce 215 / 18 = 11.9% alcohol.
However Duncan states 12.2% alcohol at this SG.
So at the same SG we have already 3 different interpretations of the amount of sugar that is dissolved in the must.
So let us turn the calculation around.
Pambianchi states that when there is 220 gram sugar dissolved in a juice there can be 12.2% alcohol made.
Meaning that the yeast needs 220 / 10.6 = 20.7 gram sugar for making 1% alcohol.
Duncan states that when there is 215 gram sugar dissolved in the juice there will be 12.2% alcohol made.
This means that the yeast needs 215 / 12.2 = 17.6 gram sugar to produce 1% alcohol.
So who or what is right ??? The amount of sugar at a certain SG, or the amount of sugar needed to produce 1% alcohol. Now imagine that both assumptions are wrong ......
Where is the thruth.
Long time ago I spend a lot of time searching for the best general SG tabel which led me to producing my own table.
In all the years I have made wine my table never failed me during winemaking.
When possible I checked my table by measuring the SG of store bought juices and comparing the information on the packaging with the outcome of the measurements to the values in my own table.
Generally my table was accurate.
Compared to the above analysed tables in boos and websites my table's indications are roughly around the avarage table values.
You will probably also have noticed that my table indicates an almost equal alcohol percentage compared to my refractometer.
So there is reason for me to be proud about my own devellopped SG table.
Concluding.
It is possible to determine the potential alcohol percentage in a wine by using tables out of winemaking books or websites.
Measure the Sg of the must before pitching the yeast. Also measure SG when the wine has finished.
Now look up for both values the accompaning alcohol percentage and subtract those values from eachother. If the final SG is below 1000 use 0% as the alcohol percentage.
The outcome of this calculation will be the aqlcohol percentage that is present in your wine.
This method however is as accurate as the table you are using.
I urge you to compare the table you are using against my own SG-table. If they deviation is too large, be cerefull with your calculations.
Keep in mind that this method is based on the tables presenting a potential alcohol percentage. Meaning an alcohol percentage that MIGHT be reached.
Wether this method stands out from all the rest of the methods can only be concluded if all of the stories in this series are published.
Links in this story:
- Measuring alcohol part 1
- Measuring alcohol part 2
- How much sugar did you say ???
Unfortunately still only in Dutch but just look at the table telling you all.
- Luc's SG table
Luc Volders
Copyright 2013
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.