vrijdag 10 oktober 2008

Rozenbottelwijn /
Rosehipwine

Scroll down for the English version



Wie is er niet groot geworden met Roosvicee. Als kind kreeg ik roosvicee om verkoudheid en griep tegen te gaan. Roosvicee was een vruchtensap gemaakt van rozenbottels en zat boordenvol met Vitamine C.

Nou had ik al een paar keer rozen siroop (klik hier voor het recept) en ook rozenwijn gemaakt (recept volgt nog). Maar deze siroop en wijn werden van de rozenblaadjes gemaakt.

In de herfst zie ik overal de rozenbottles verschijnen. Vaak zo beschikbaar voor het plukken. De rozenbottels blijven aan de struiken hangen tot het voorjaar. Maar vaak worden ze door vogels opgegeten. Dankbaar voedsel om de winter door te komen. Ook worden ze vaak door regen en hagelbuien beschadigd. Raadzaam is het dan ook om ze in de herfst of vroeg in de winter te plukken. De bottels zijn de vruchten van de rozenstruik. En van vruchten kunnen we wijn maken !!!

Afgelopen jaar heb ik voor het eerst rozenbottelwijn gemaakt. Een lekkere rose-achtige wijn die nu op dronk is. Aangezien de rozenbottels nu beschikbaar zijn wil ik jullie mijn recept dan ook niet onthouden.

Het oogsten.

Een oude volkswijsheid verhaalt dat je rozenbottels het beste kunt oogsten nadat het een keer gevroren heeft. Nu wil dat de laatste tijd in onze streken niet zo heel veel meer voorkomen. En als het vriest is het vaak tegen het voorjaar aan. Dan zijn de meeste rozenbottels al verdwenen. Daarom kun je ze net zo goed nu al plukken.

Er zijn vele soorten rozenbottels. We kunnen ze allemaal wel gebruiken voor het wijnmaken. Je ziet aan een rozenstruik wel de meest uiteenlopende kleurschakeringen. Van licht geel-oranje via donker-rood naar rood-paars. Pluk de meest donkere. Die zijn rijp. Als je de ene week gaat plukken, dan kun je een week later bij dezelfde struik langsgaan om weer een partij te halen.

Als er in de schil een gaatje zit dan is dat vaak een aanduiding dat er in de bottel een worm zit. Deze kun je het beste maar laten hangen of weggooien. Haal ook meteen het groene kroontje ervanaf. Dat scheelt thuis weer een hoop werk. Vaak komt er bij het verwijderen van het kroontje een deel van het vruchtvlees mee. Je kunt dan meteen het binnenste van de rozenbottel controleren op wormpjes of rotting. Gebruik alleen de gave exemplaren.
Let bij het plukken op de doornen en de fijne stekels.

Thuis gekomen doe ik de rozenbottels in een zeef en spoel ze met veel water af. Ik wil geen bestrijdingsmiddelen of neerslag van uitlaatgassen in mijn wijn. Daarna laat ik ze nog een paar minuten weken in een bad met sulfiet. Hierdoor zullen de meeste bacterien die op de bottels zijn wel overlijden. Daarna opnieuw spoelen in schoon water.

Dan gaan de rozenbottels in zip-lock zakjes. 1 Kilo per zakje. De zakjes gaan in de vriezer tot ze nodig zijn.
Op deze manier kun je je wijn maken wanneer het jou het beste uitkomt.

Dat doe ik bij alle andere fruit dat in de vriezer bewaard wordt. Om wijn te maken heb je altijd een afgemeten hoeveelheid fruit nodig. Als de vruchten in zakjes van 1 kilo zijn bewaard dan is dat gemakkelijk te doseren.

Wanneer je dan wijn gaat maken haal je de zakjes rozenbottels uit de dipevries. Als ze ontdooien worden ze zacht. Ze zijn dan gemakkelijk met een pureestamper makkelijk tot moes te stampen.
Eigenlijk moet je de pitten verwijderen, maar dat is een dusdanig hels karwei dat ik dat maar niet doe.

Om 5 liter wijn te maken, geven de meeste recepten aan dat je aan 2 kilo rozenbottels genoeg hebt. Je zult er echter achterkomen dat het plukken van 2 kilo rozenbottels meer werk is als je denkt !!!!

Aangezien het de eerste keer was dat ik rozenbottelwijn maakte besloot ik om 5 liter te maken.
Ik had echter 3 kilo geplukt in plaats van 2 kilo. Later bleek dat dat goed uitkwam.

De eerste dag

Ik begon om met een giststarter te maken. Dat doe ik voor al mijn wijnen omdat ik er dan zeker van ben dat de gisting vlot op gang komt, en ik zeker weet dat ik een goed werkende gist heb. Hoe je een giststarter maakt lees je door hier te klikken.

Toen haalde ik de 3 kilo rozenbottels uit de vriezer en deed ze in een emmer om te laten ontdooien.

De tweede dag

De giststarter was goed aangeslagen, en de rozenbottels waren ontdooid.



Met een pureestamper werden de rozenbottels tot moes gestampt.

Ondertussen had ik een pan met 5 liter water op het vuur waar ik 2300 gram suiker in had opgeslost.

Ik wist de zuurgraad van de rozenbottels niet maar besloot om 5 gram zuur per liter te gaan toevoegen. Voor mijn 5 liter was dat 25 gram zuur in totaal. Ik nam hiervoor een mix van citroenzuur, appelzuur en wijnsteenzuur in gelijke delen.
Deze mix loste ik op in het kokende suikerwater.



De kapotgestampte rozenbottels werden in een nylonkous gedaan en gingen toen de gistington in. Het kokende water met de opgeloste suiker en zuren werd eroverheen gegoten.
De ton werd afgelosten met een kaasdoek die met een elastiek werd vastgezet.

Nadat de pulp was afgekoeld gingen er twee theelepels pecto enzymen bij.

De derde dag


S'ochtends heb ik de giststarter toegevoegd. Toen ik s'avonds thuis kwam was de most flink aan het gisten. Vanaf dat moment werd de nylonkous met de rozenbottel pulp elke dag goed onder gedrukt om de pulp goed nat te houden en te zorgen dat de gistcellen er goed bijkunnen.

De vijfde dag

Ik heb de nylonkous uit de ton gevist en met de hand uitgeperst.

Aangezien ik geen 10 liter fles vrij had heb ik de most over 2 flessen van elk 5 liter verdeeld. De eerste fles vulde ik met 4 liter en ik vulde met 1 liter water aan. De tweede fles vulde ik met het restant, dat 3 liter was, en daar voegde ik nog een halve liter water aan toe.



Beide flessen gistten meteen behoorlijk.

Negen weken later.

Na 9 weken was de gisting gestopt. Er was vrij veel pulp naar de bodem gezakt en ik heb de most toen naar nieuwe flessen geheveld.
De wijn begon een week later al behoorlijk te klaren.

Vijf maanden later

Na vijf maanden was de wijn helemaal helder en is hij gebotteld.



Ik hield 9 flessen rozenbottelwijn over waar er al 2 van waren gesneuveld voordat ik de etiketten klaar had en de foto kon maken.

Wil je 5 liter maken, dan kun je de volgende
hoeveelheden aanhouden:


2 kilo rozenbottels
15 gram gemixed zuur (wijnsteen, citroen en appelzuur).
1200 gram suiker.
5 gram gistvoeding

Van de 1200 gram suiker gebruik je 120 gram voor de giststarter.
En je kookt de resterende suiker in 2 liter water.

Links in dit artikel:
Rozensiroop
Hoe maak je een giststarter.


Luc Volders

Copyright 2008
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.











In Holland all the kids from my generation grew up by taking each day a few spoons Roosvicee. Roosvicee was a fruit juice made from rosehips and was full of Vitamin C.

In the past I had made several times syrup from roses (click here for the recipe) and rosewine (this recipe will follow later). But the syrup and the wine were made from rosepetals.

In autumn my winemakers eye will spot rosehips everywhere. Often just for the taking. Rosehips will remain often at the bushes until spring arives. But more often they will be eaten by the birds. They are a welcome nutrient during harsh winters. Sometimes they are damaged by rain and hail. So if you want to harvest rosehips, do so early in the winter. The rosehips are the fruit of the rose. And from fruit we can (will) make wine !!!

Last year was the first time I made rosehipwine. A fine blush wine that is now ready for drinking. And as the rosehips are now available I will not keep my recipe from you.

Harvesting.


An old proverbial wisdom will tell you that rosehips are best harvested after the first frost. Now lately frost will not happen often in these parts of the world. And when it happens it is often just before spring. Most rosehips will have vanished by then. So it is wise to pick them now.

There are many sorts of rosehips and all are suitable for winemaking. You will find them in all kinds of colours. Starting from light yellow-orange through dark-red to red-purple. Just pick the most dark ones. They are ripe. If you pick the dark ones from a bush you can return next week to get more.

When the rosehip has a small whole in it, that is often a sign that a worm has entered. Better leave the rosehip or throw it away. Also take away the green parts. This will save you a lot of work at home. Sometimes when you remove the green part a bit of fruit flesh will come along. This givbes you the chance of looking into the rosehip and see if it has any worms or signs of rotting.
Use just the best ones available (like with any fruit).
Be aware that you are picking roses so they have prickles and thorns!!

At home I wash the rosehips in a sieve and spray them with a lot of water. I do not care for pesticides, droppings or exhaust fumes in my wines. After rinsing I let them soak in a sulphite solution for some time. That will take care of most bacteria and fungi that live on the rosehips. Then I rinse them again in fresh water.

Next I put them in zip-lock bags. 1 Kilo per bag. The bags are then put in the freezer until needed. This way you can make wine when it suits you best.

I do this with most of the fruit I have (when place in the freezer allows). To make wine you will always need certain amounts of fruit. And when the fruit is kept in 1 kilo bags the needed amount is easily taken out of the freezer.

So when you are going to make wine, you take the bgs out of the freezer. During thawing they become soft, and therefore easily mashable with a potatomasher.
Best is to remove the seeds. But that is such a devil of a job that I pass on that one.

To make rosehip wine most recipes mention that you will need 2 kilo rosehips for 5 liter wine.
When following this rule you will notice how much work it is to pick the rosehips !!!

As I made this wine last year for the first time I decided to make just 5 liter as a test.
I had however picked 3 kilos instead of 2 kilo. Later on I was glad I had more as needed.

The first day

I started with making a yeast starter. I do this for all my wines as I want to make sure that fermentation starts off well. If you want to read how to make a yeast starter click here.

Next I collected 3 kilo rosehips from the freezer. I put them in a bucket to thaw.

The second day.

The yeast starter was doing well and the rosehips were thawed.



Using a potatomasher I pulped the rosehips.

In the meantime I had put 5 liter water on the stove in which I dissolved 2300 gram sugar.

The acidity of the rosehips was an unknown entity but I decided to add 5 gram acid per liter. For my 5 liter that summed up to 25 gram acid in total. I used a mix of citric acid, tartaric acid and malic acid in equal parts.
This acid mix I dissolved in the boiling sugar-water.



The mashed rosehips were put in a nylon stocking and went into the primary. The boiling water with the sugar and acid was poured over the pulp.
The primary was then covered with a cheesecloth secured with a rubber band.

When the pulp had cooled down I added two teaspoons of pectic acid.

The third day.

In the morning I added the yeast starter. When I arrived back from work the must was fermenting vogorous. From that moment on the nylon stocking with the rosehip pulp was pushed under each day several times to keep the pulp wet make sure the yeast cells have good access to it.

The fith day.

I took the nylon stocking out of the primary and pressed it by hand. As I had no 10 liter secondary available I split the must between two 5 liter carboys. The first one I filled with 4 liter must and I added 1 liter water. The second one I filled with the remaining must which was 3 liter, and I added half a liter water.



Both secondaries immediately resumed vigorous fermentation.

Nine weeks later.

After nine weeks fermentation had ceased. A lot of sediment had formed and I racked both secondaries. A week later the wine started to clear.

Five months later

After five monts the wine was perfectly clear. So I bottled it.



I gained 9 bottles rosehip wine from which 3 already were consumed before I had the labels finished and made this photograph.

Recipe for 5 liter:

As this was my first time with rosehips I did not had any reference for a recipe. Now I do. So here are the ingredients for making 5 liter:

2 kilo rosehips
15 gram mixed acid (tartaric acid, citric acid and malic acid).
1200 gram sugar
5 gram yeast nutrients.

From the 1200 gram sugar you use 120 gram for the yeast starter and boil the remaining 1080 gram in 2 liter water.

Links in this article:
How to make a yeast starter.
How to make rose syrup

Luc Volders

Copyright 2008
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.