Zuurmeten deel 3: Aktieve kool/Measuring acid part3: active coal

Scroll down for the English version

Voorzichtig met actieve kool.

Dit is het derde deel in de serie over zuurmeten.
De voorgaande artikelen kun je teruglezen door onder aan deze pagina de links naar die artikelen te volgen.

De zuurgraad van een most of wijn meet je met behulp van titratie. Voor de hobby wijnmaker zijn daar speciale setjes voor te koop. De werking bestaat eruit dat je een hoeveelheid most neemt en daar een blauwloog oplossing bij druppelt totdat de kleur van de most omslaat naar groen. Op dat moment lees je op de schaal van je meetbuisje af wat de zuurgraad van je most is.


Op zich een eenvoudig procede ware het niet dat bij een erg donker-rode wijn de kleuromslag bijna niet te zien is. Je kunt de most dan gaan aanlengen met water en de uitslag vermenigvuldigen met de verhouding water die je hebt bijgevoegd. Omslachtig maar te doen. Kontroleren met lakmoespapier is ook een omslachtige methode maar ook te doen.
Maar hobby wijnmakers zijn ook gemakzuchtig en altijd op zoek naar eenvoudiger methoden.


Op het Nederlandse wijnmakers forum www.bibere.com opperde iemand om de wijn met actieve kool te ontkleuren. Dat is nog eens een idee !!!!

Actieve kool wordt in de distilleer wereld gebruikt om een vers gestookte alcohol te ontdoen van kleur en geur. Natuurlijk moet je daar ook wijn mee kunnen ontkleuren en dan is het omslagpunt veel beter te zien.

Hetzelfde idee kwam ik ook tegen in een van de boeken over wijnmaken. En ook in een oud nummer van het blad Proost kwam ik deze tip tegen.
Maar in een ander boek werd deze methode ten zeerste afgeraden. Nadeel zou zijn dat de actieve kool niet alleen kleurstof maar ook zuur zou verwijderen uit de wijn waardoor de meting onbetrouwbaar zou worden.

Meteen naar de winkel getogen om actieve kool te kopen. We hebben geen wijnmakers benodigdheden winkel in de buurt. Een drogist is wel op elke straathoek te vinden, en Norit is natuurlijk actieve kool.

S'avonds meteen aan de slag.

We nemen eerst een paar Norit pillen en verpulveren ze met een lepel. Dat gaat makkelijk zat. Vervolgens plaatsen we een koffiefilter in een trechter en gieten daar het poeder in.




En dan de wijn eroverheen gieten. De wijn loopt tergend langzaam door de kool heen. Het glas opnieuw in de trechter geleegd en weer gewacht.



En inderdaad na een paar keren is de wijn heel licht geworden.
Zie hier de oorspronkelijke wijn en het resultaat.



Uitstekend idee dus dacht ik. We kunnen dus, door middel van deze methode, zonder problemen de zuurgraad van een donkere wijn meten.

Maar toch knaagt er iets........

Als de actieve kool kleurstoffen en smaakstoffen uit een most haalt, zou het dan niet mogelijk zijn dat hij ook andere stoffen uit de most filtert, zoals zuur bijvoorbeeld.

Meteen de proef op de som genomen.

Eerst maar een eigen zuuroplossing gemaakt. In een maatbeker van 1 liter een paar schepjes citroenzuur opgelost Dan de zuurgraad gemeten met titratie: 14



Vervolgens weer Norit fijngestampt en in een koffiefilter gedaan en de oplossing weer een antal keren over de kool gegoten, net zoals met de wijn was gebeurt. Ook dit duurde weer erg lang.



Na vier keer het proces herhaald te hebben gingen we opnieuw titreren en wat bleek:
De zuurgraad was gezakt tot 8 !!!!



De zuurgraad was dus met 42% gedaald !!!!!

Nu is deze proef natuurlijk niet representatief daar we uitgingen van water waar alleen maar zuur in opgelost was. In most of wijn zijn natuurlijk meer stoffen opgelost zoals kleurstoffen, restsuikers, smaakstoffen, tannine etc. etc.
De actieve kool ,zal dus ook van deze stoffen een deel er uit filteren. Maar we kunnen hieruit wel concluderen dat de kool een deel van het zuur uit de most zal filteren. En daarmee is deze methode onbruikbaar geworden voor zuurmeting.

Een paar maanden na deze proefnemingen kwam ik bij Brouwland zakjes met actieve kool tegen
die speciaal bedoeld zijn voor wijnmakers. De ene soort actieve kool zou de geur uit de wijn filteren en een andere aktieve kool was geschikt om kleur weg te filteren.

Meteen de experimenten herhaald.
Om de kool te kunnen testen gebruikte ik eerst een witte wijn. De kool die bedoeld was om de kleur uit de wijn te filteren verlaagde de zuurgraad van de witte wijn niet. De Kool die de geur zou filteren verlaagde de zuurgraad wel !!!!
Bij een nieuwe test maar nu met rode wijn bleek dat beide soorten actieve kool de zuurgraad verlaagde !!!

In de loop van de tijd heb ik dit experiment een paar keer herhaald. De laatste keer met vlierbessenwijn.
Ik deed de wijn in een colafles en voegde er actieve kool aan toe. Een paar minuten flink schudden en daarna heb ik de wijn met behulp van een koffiefilter de kool eruitgefilterd. De wijn was van donkerrood veranderd in een vloeistof die helder als water was.
Meteen een titratietest uitgevoerd. De zuurgraad was van 6 naar 5 gedaald.

Natuurlijk wil je weten hoe ik wist dat de zuurgraad oorspronkelijk 6 was. Dat heb ik met de enige goede methode achterhaald. Deze methode zal in het vijfde en laatste deel in deze serie worden onthuld. Blijven lezen dus !!!

Aangezien wij eenvoudige hobby wijnmakers zijn kunnen wij dus niet goed van te voren bepalen wat het effect van de aktieve kool is die we in huis hebben. Testen is dan een noodzaak. Dat maakt het gebruik van actieve kool om eenvoudig de zuurgraad te meten veel te omslachtig en onbetrouwbaar.

Conclusie:
Filteren met actieve kool kan niet alleen kleur weghalen maar ook zuur. Hierdoor is de methode van ontkleuren van wijn met actieve kool om de kleuromslag bij titratie beter te kunnen bepalen onbetrouwbaar.

Volgende keer deel 4 waarin nog een mythe wordt ontkracht. In deel 5 volgt dan de beste methode om op eenvoudige methode zuur te meten.

Links naar de eerdere delen in deze serie
Zuurmeten deel 1
Zuurmeten deel 2

Luc Volders

Copyright 2009
Geen deel van deze tekst of afbeeldingen mag worden gekopieerd of
overgenomen in gedrukte vorm of in electronische vorm (zoals websites,
web-logs, forums of nieuwgroepen) zonder voorafgaande toestemming
van de auteur.











Be carefull with active coal

This is the third in a series of five articles about measuring acidity. If you want to read the previous articles follow the link at the bottom of this page.

The acidity off a must or wine can be measured with means of titration. For us hobby winemakers there are kits available that are made for this purpose. The procedure is to take a certain amount of must and add a special solution until the color of the must changes to green. At that moment you can read the level of acidity on the scale of the test tube.



It is a simple procedure but has the handicap that the color change is barely noticable with a dark red wine. So you can dillute the must with water and multiply the outcome with the amount of water you added. Not an easy solution but it works. An other method is testing with litmuss paper. Also workable but a lot of hassle.
Hobby winemakers are always looking for easier methods.

So I was really interested when a guy on the Dutc-Belgium Bibere.com forum mentioned that it was possible to de-color the wine with active coal. Now that is an idea !!!!

Active coal is used in the distilling world for de-coloring and de-odorise fresh made alcohol. Of course it should be possible to de-colorify the wine and then the titration would be much easier.

Now actually I had seen this idea advocated before in a winemaking book of a welll known author. I also read it in the Dutch Winemaking magazine Proost which does not exist anymore. In an other book however I read that using coal to de-color wine not only takes color away but actually also takes acid away out of the wine. Therefore this method would be unreliable.
Time for the kitchen table laboratory !!!

So up to the shop to buy active coal. There is no homebrew shop in the neighbourhood so a local pharmasist can help. Active coal is of course known as (over here in Holland) Norit a stomach-ache softener.

So let's start the experiment.

First we crush the coal tablets with a spoon. That's easy. Then we fut a coffee filter in a funnel and put tyhe crushed coal in.




Then we pour the wine over the coal. The wine really slowly sips through the coal into a glass. Then we pour the glas again into the funnel and wait again.



After a few tries the wine indeed has lost color. Here you will see the original wine and the result.



So far the idea works. Now with this de-colorised wine we can measure the acidity of the wine without the problem of the barely noticable color change.
Great idea !!!!

But something keeps nagging me.

If the active coal filters color from the must wouldn't it be possible that it also filters other stuff from the must like acid ????

Lets try.

First I made an acid solution. In a measuring jar of 1 liter I added a few teaspoons of citric acid and measured the acidity with the titration kit. The acidity test showed a level of 14.




Now I again pulverised active coal and filtered the acid solution several times through it just like I did with the wine. It took ages. But anything for science !!!



After 4 times filtering the acid solution I titrated it and what was the outcome:
The acidity had lowered to the level 8 !!!!!



So acidity dropped with 42 percent !!

Now this test is not representative as we took pure water with acid. In must or wine there will be dissolved many more ingredients like color ingredient, taste ingredient, sugars, tannins etc etc.
So the active coal will filter part of them also, so the part of acid filtered out would be relatively lower. But we can conclude that active coal will certainly filter out part of the acid and therefore this method is unsuitable for acid measuring.

Now a few months after this experiment I bought at a home brew shop some bags of active coal, special selected for home winemakers. One sort of coal would filter color another kind of coal would filter smell from the wine. I bought both.

At home I started experimenting immediately. This was the coal the experiment should been done with in the first place.

I started with a white wine. The coal meant to filter color from the wine did not remove any acid from the wine !!!! However the coal intended to remove smell did also remove acid !!!!
Now I repeated the experiment with a red wine. This time both kinds of coal removed acid from the wine !!!

In fact I did several other experiments over due time.
I took some elderberry wine. Poured it in a cola bottle and added some coal. I shook it vigorously. Then I filtered it over a coffeefilter. The red wine became bleak as water again. But acidity dropped from 6 to 5 !! That is a loss of 17% !!!

Of course you want to know how I knew the acidity of that last wine was 6. Well I measured it with the best method of testing a red wine. How I did that you can find in episode 5 of this sequal. Keep on reading.

So for us hobby winemakers it is not easy to know upfront the effect of the active coal we have in stock. Testing is therefore a necessity and that makes the use of active coal for simply determinating the acidity a far to complex matter, as each batch may differ.

Conclusion:
Filtering with active coal can not only de-colorify the wine but may also partly take acid out of the wine so this method is unreliable for testing acidity.

Links to previous parts in this series:
Measuring acidity part 1
Measuring acidity part 2

Luc Volders

Copyright 2009
No part of this text or pictures may be reproduced in printed or electronic form
(on websites, forums or web-logs) without permission of the author.

Basterdsuiker / Brown Sugar.

Scroll down for the English version

Bij het maken van wijn van vruchten is er vaak niet genoeg suiker in de vruchten aanwezig om een bepaald alcohol percentage te halen. Normaal gebruiken we dan gewone witte tafelsuiker opgelost in water om het SG van onze most op peil te brengen. Een wijnmaker in America wilde echter de witte tafelsuiker vervangen door bruine suiker. Op een forum dat ik regelmatig bezoek stelde hij de vraag of je van Bruine suiker meer of minder als gewone suiker moet gebruiken.

Definitie.

Bruine suiker noemen wij ook wel basterdsuiker. Allereerst moeten we dan ook weten wat basterd suiker is. De definitie van basterd suiker is fijngemalen witte geraffineerde suiker met daaraan toegevoegd invertsuiker en eventueel melasse, karamel of kandij om de suiker donker te kleuren.

Melasse is een restproduct van de suikerproductie en bestaat voor 50% uit suiker en de rest uit diverse andere stoffen als stikstof, kalium en natrium.

Invertsuiker is natuurlijk voor de wijnmaker geen onbekende. Bij sommige recepten wordt aangegeven dat je invertsuiker moet toevoegen. Invertsuiker maak je door gewone suiker in een beetje water op te lossen en er onder verhitting een zuur bij te doen. De suiker splitst dan in een stroop van gelijke delen glucose (druivensuiker) en fructose (vruchtensuiker).

Karamel is gewoon suiker die verhit wordt en daardoor bruin van kleur wordt. Karamel heeft een E-nummer: E-150a

Kandij is weer witte kristalsuiker waar eventueel karamel aan is toegevoegd.

De zoektocht.

De meeste bruine suiker of basterdsuiker die bij ons wordt verkocht komt uit de fabrieken van Van Gilse. De verpakking geeft aan dat deze bruine suiker geen melasse bevat.

De smaak is dus anders als bij bruine suiker die wel melasse bevat.

Er worden door Van Gilse 3 verschillende soorten basterdsuiker verkocht.

- Donkere basterdsuiker
 suiker met invertsuiker, karamel en kandij
- Lichte basterdsuiker
 suiker met invertsuiker en karamel
- Witte basterdsuiker
 suiker met invertsuikersiroop.

Onze bruine suiker bestaat dus uit suiker, invertsuiker (dat ook gewoon suiker is) en karamel (gebrande suiker).
Dat zou je moeten kunnen terugvinden in het SG.....

Bij een reformwinkel vond ik echter bruine suiker die gemaakt was van rietsuiker met rietsuikermelasse. Rietsuiker wordt bij ons minder gebruikt omdat deze geimporteerd moet worden, en dus duurder is als onze bietsuiker.
Rietsuiker wordt daarentegen in Amerika meer gebruikt dan hier. En dit was natuurlijk waar het in eerste instantie om ging: suiker met suikermelasse.

De metingen

Om de verschillende suikers te kunnen vergelijken hebben we een referentiekader nodig. Als referentiepunt nemen we gewone witte tafelsuiker. We willen immers weten of we deze zo maar kunnen vervangen door de basterdsuiker.




Ik begon met 100 gram suiker in 1 liter water op te lossen. Dit gaf een SG van 1040. Ik deed alle metingen dubbel dat wil zeggen met de hydrometer en de refactometer.





Het is natuurlijk zonde om telkens 100 gram te moeten gebruiken. Dus ik reduceerde dat tot 25 gram opgelost in 250ml water. De verhouding is natuurlijk hetzelfde. Het SG was dus inderdaad ook gelijk: 1040

Donkere Basterdsuiker



Ik nam 25 gram donkere basterdsuiker en loste dat op in een kwart liter water (250 ml). Daarna werd dit suikerwater gemeten met de hydrometer en de refractometer.




Je ziet dat zowel de hydrometer als de refractometer een SG aangeven van 1040. Met andere woorden volgens onze meting bevat bruine suiker een gelijke hoeveelheid suiker als gewone witte tafelsuiker.

De donkere basterdsuiker kleurde het water donker. Let er op dat dat dus ook bij je wijn zal gebeuren. Gebruik deze suiker dus liever niet in een witte wijn.



Let er ook op dat de verpakking aangeeft dat deze donkere basterdsuiker ook sulfiet bevat. De hoeveelheid wordt niet aangegeven en zal ongetwijfeld minimaal zijn. Desalniettemin is het iets om rekening mee te houden.

Rietsuiker




Ook hiervan nam ik 25 gram en loste die op in een kwart liter water (250ml). Ook nu deed ik de metingen weer met de hydrometer en met de refractometer.




Beide meetinstrumenten gaven een SG aan van 1040. Met andere woorden: rietsuiker met melasse bevat een gelijke hoeveelheid fermenteerbare suikers als gewone witte tafelsuiker.
De hoeveelheid melasse die er aan toe is gevoegd heeft geen invloed op het eindresultaat wat betrefd het suikergehalte.
Je kunt dan ook de witte suiker gewoon vervangen voor bruine (riet)suiker, en je houdt een gelijk alcoholpercentage over aan het einde.

Let er op dat ook de bruine rietsuiker het water, en dus ook je wijn, donker zal kleuren. Gebruik deze suiker dus niet bij het maken van een witte wijn.

Er is echter wel een belangrijk verschil met de bruine suiker van Van Gilse.
De melasse heeft een uitgesproken smaak. Salmiak voerde de boventoon. De rietsuiker smaakte daardoor een beetje naar drop. Deze smaak zou ik niet in mijn normale wijnen willen tegenkomen. Wellicht geschikt voor een speciale kruiden wijn, maar niet voor normaal gebruik.

Lichte Basterdsuiker



Weer nam ik 25 gram basterdsuiker. Nu de lichte variant. Deze werd weer opgelost in 250ml water.




Ook in dit geval gaf de meting geen verschil met gewone suiker aan. Zowel de schaal van de hydrometer als de refractometer gaven 1040 aan.



De verpakking meldde geen verdere toevoegingen aan deze suiker.

Ook deze suiker kleurde het water donkerder zoals je ziet op de foto. Let daar op als je deze suiker wil gebruiken bij het maken van een witte wijn.

Witte Basterdsuiker



Ook voor deze meting nam ik 25 gram opgelost in 250Ml water.





Ook nu gaven zowel de schaal van de hydrometer als van de refractometer 40 aan. Gelijk aan witte kristalsuiker.

Deze suiker gaf geen enkele zichtbare kleur aan het water af.



Witte basterdsuiker is een mengeling van witte kristalsuiker en invertsuiker. Deze suiker kun je gebruiken om een gisting waarvan je wat moeilijkheden verwacht wat sneller op gang te helpen. Hoewel de meningen verdeeld zijn geloven we dat soms invertsuiker een gisting net dat beetje extra geeft.

Conclusie.

De meeste Nederlandse bruine suikers die ik onderzocht heb bevatten geen melasse. Dat is geen garantie. Er is wellicht ergens in Nederland bruine suiker te krijgen die wel melasse bevat.

Mocht je melasse aantreffen in de suiker proef dan eerst, alvorens je de suiker bij het wijnmaken gebruikt. Je zult de smaak van de melasse eventueel later in je wijn terugvinden, en niet iedereen is gecharmeerd van die smaak.

Donkere Nederlandse basterdsuiker kan sulfiet bevatten. De hoeveelheid sulfiet die deze bevat zal niet genoeg zijn om onze gisting te hinderen, maar let er op als je er gevoelig voor bent.

Donkere basterdsuiker zal de wijn ook donkerder kleuren. Voor een rode wijn is dat geen bezwaar. Bij een witte wijn kan dat natuurlijk verkeerd uitpakken.

Zowel de donkere als de lichte basterdsuiker bevatten karamel. De donkere basterdsuiker bevat daarnaast ook nog kandijksuiker. Karamel en kandijsuiker hebben elk een typische smaak. Let er op dat je die smaak kunt terugvinden in je latere wijn.

Witte basterdsuiker is een menging van kristalsuiker en invertsuiker en kan een gisting waarbij je moeilijkheden verwacht net een extra boost geven.

Kwa suikergehalte kun je basterdsuiker en gewone suiker ongestraft uitwisselen.

Luc Volders

Copyright 2009
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.










When making fruit wines there is often not enough sugar in the fruit itself to reach a normal level of alcohol. Generally we then use white table sugar dissolved in water to bring the SG of our must to the desired level. An American winemaker however wondered if it was possible to exchange the white table sugar by brown sugar. On a forum I frequent visit he asked if you needed to add more or less brown sugar as you would add white sugar.

Defenition

In the netherlands we call brown sugar 'basterdsuiker'. So first we need to define 'basterd suiker'. The definition of brown sugar is white refined sugar with added invert sugar, molasses, caramel or candy sugar to color the sugar dark.

Molasses is a byproduct from sugar manufacturing and consist of 50% sugar and all kinds of ingredients like nitrogen, potassium and sodium.

Invertsugar should not be unknown for the winemaker. Some winemaking recipes require the addition of invert sugar.
Invert sugar is made by dissolving sugar in water and adding citric acid while heating the syrup. The sugar will then split in equal parts glucose and fructose.

Caramel is plain sugar that has gotten a brown color from heating. Caramel has as an E-number: E-150a. E-Number are numbers used by the EEC for officially approved food additions and conservatives.

Candy sugar is white tabel sugar with added caramel.

The Quest

Most brown sugar sold in the Netherlands is made by Van Gilse sugarworks. The packaging tells us that there is no molasses added.

So the taste will be different as that form brown sugar with added molasses.

There are 3 kinds of 'basterd sugar' sold over here.

- Dark 'basterd sugar'
 Beet sugar with added invert sugar, caramel and candy sugar
- Light 'basterd sugar'
 Beet sugar with added invert sugar and caramel
- White 'basterd sugar'
 Beet sugar with added invert-sugar syrup.

So our brown sugar is beet sugar with added invert sugar (which is sugar) and caramel (which also is sugar). So you should notice that in the SG......

At a health-food store however I found brown sugar made from cane-sugar with molasses !!! Cane sugar is not as widely used over here as it has to be imported and is therefore much more expensive as our beet-sugar.
In fact I payed 4 times the price of normal table-sugar.
In the US however I presume cane sugar is more widespread. And that was what this quest originally was about: sugar with sugar molasses.

The measurements

To compare the measurements we need a frame of reference. As a reference point we take plain table sugar. The purpose is of course that we want to know if we can exchange that for brown sugar.





I startde with dissolving 100 gram sugar in 1 liter water. The SG of this solution was 1040. Measurements were taken with both a hydrometer and a refractometer.






It is of course a waste of goods to use 100 gram all the time. So I reduced that to 25 gram dissolved in 250 ml (a quart liter) water. The proportion is of course the same. The SG proved indeed to be the same: 1040

Dark basterd sugar



I took 25 gram dark basterdsugar and dissolved in a quart liter (250ml) water. Next this solution was measured with the hydrometer and the refractometer.




As you can see both instruments indicate an SG of 1040. So our test tells us that brown basterdsugar contains the same amount of sugar as white table sugar.

Now the dark basterdsugar colored the water brown. So be aware that this will happen to your wine to. So do not use this sugar when making a white wine.



Also notice that the packaging indicates that the brown basterd sugar contains sulphite. The amount is not mentioned and it will no doubt be a small amount. Nevertheless it is something to be aware off.

Cane sugar



Again I took 25 gram of this sugar and dissolved in a quart liter (250ml) water. And again measurements were taken with both the hydrometer as the refractometer.




Both instruments indicated an SG of 1040. So cane sugar with molasses contains an equal amount of fermentable sugar as normal table sugar.
The amount of molasses added will not influence the end-result dconcerning the amount of sugar.
So you can exchange white table sugar for brown cane-sugar, and you will get the same amount of alcohol in the end.

Again be aware that brown cane sugar will color the water and so will color your wine. So do not use this in making a white wine.

There is however a significant difference in brown cane-sugar and brown basterd sugar from Van Gilse.
The molasses have a distinct taste. Salty liquorice was as a taste really noticable. The cane sugar therefore tasted a bit like 'drop' a famous Dutch sweet. A taste I would not like to encounter in my wines. Maybe suitable for a spicy wine, but not for normal use.

Light basterd sugar



Again I took 25 gram basterd sugar. Now the light kind. Again I dissolved it in 250 ml water.




Again there was nu difference with white table sugar. The hydrometer as wel as the refractometer indicated an SG of 1040.



The packaging did not mention any other additions except caramel.

As you can see this sugar also colored the water. So beware of that when making a white wine.


White basterd sugar.



Again I dissolved 25 gram sugar in 250ml water.





And again the scale of the hydrometer and the refractometer scale pointed at an SG of 1040. Equal to white table sugar.

This sugar did not colored the water.



White basterd sugar is a mixture of white table sugar and a syrup made from invert sugar. So this sugar could be used to boos an expected troublesome fermentation. Although the jury is still out on this we believe that sometimes invertsugar will do a bit extra for your fermentation.

Concluding.

At first be aware that most sugars sold over here are beet sugar. Cane sugar has to be imported and is therefore more expensive.
We call our brown sugar 'basterd sugar'.

Most brown sugars sold over here in Holland do not contain molasses. That is no guarantee. There might somewhere be brown sugar available that does contain molasses.

If you do find brown sugar that contains molasses do a taste testing before blindly using it in winemaking. The taste of molasses can be strong and found later on in your wine. It might not be to everyone's liking.

Dutch dark sugar can contain sulphite. The amount will be to small to hinder fermentation, but be aware when you are sensitive to sulphite.

Dark brown sugar and light brown basterd sugar will color your wine more dark. In a red wine there would be no objection, in a white wine it might be troublesome.

The dark brown sugar as well as the light brown version contain caramel. The dark brown version also contains candy sugar. Caramel and candy sugar have their own flavor. Be aware that you might encounter that flavor in your wine later on.

Whiet basterd sugar is a mixture of white table sugar and invert-sugar-syrup. This can give a troublesome fermentation an extra boost.

Concerning the sugar contents you can swap any of the mentioned sugars on an equal base.

Luc Volders

Copyright 2009
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.