Pompoenwijn / Pumpkinwine

Scroll down for the English version



Pompoenen zijn echte herfst-vruchten. We komen ze meestal rond september-oktober tegen op het platteland of bij volstuinen.

Pompoenen spreken velen tot de verbeelding. Aangezien de vrucht erg stevig is wordt de schil vaak gebruikt om er lampionnen mee te maken. Dat gebeurt in de Engelstalige landen tijdens het halloween feest.
Hele kunstwerken worden er uit de harde schil gesneden. Zoek maar eens met google naar 'pompoen' en kijk naar de afbeeldingen. Je zult versteld staan van de creativiteit die deze vrucht oproept.

Er worden ook wedstrijden gehouden waarbij het zaak is de grootste pompoen te kweken. Reuze pompoenen kunnen daarbij een gewicht van 250 kilo bereiken.........

Toen ik vorig jaar september in het landelijke Stolwijk op bezoek bij kennissen was en daar bij een boer langs de weg een hele rij pompoenen vond, kon ik de verleiding niet weerstaan. Er stond een prijskaartje bij en een blik waar je het geld in kon doen. Er was niemand bij aanwezig die toezicht hield. Geloof het of niet, maar er zijn dus inderdaad nog plaatsen in Nederland waar dit ongestraft kan.

Uiteraard kon ik de verleiding niet weerstaan en nam 2 grote pompoenen mee.
Tot mijn schande ben ik ze vergeten te wegen. Maar ik schat dat ze zo ongeveer 5 tot 7 kilo per stuk wogen.

Ik zelf had nog nooit een pompoen van dichtbij gezien, laat staan er een vastgehouden. De pompoenen die ik kende, kende ik alleen van foto's. Ik ben wat dat betrefd een echt stadsmens. Wijnmaken heeft een hele nieuwe wereld voor mij geopend.

De ervaringen met fruit die ik persoonlijk had waren van dien aard dat je het fruit nooit lang kunt bewaren behalve in de vriezer. Maar er werd mij verzekerd, door de kennissen waar we opbezoek waren, dat dat bij pompoenen anders was. Pompoenen zou je heel lang kunnen bewaren. Els wist dat meteen te bevestigen. Dus nam ik dat dan maar aan.

Thuisgekomen heb ik de pompoenen op een koele plek gelegd, en er een paar weken niet naar omgekeken.

Maar na een paar weken begon het toch te kriebelen. Ik vertrouwde het niet. Ik was bang dat ze zouden gaan rotten. Dus op een zaterdag in November besloot ik de pompoenen te gaan verwerken.

Dag 1

Als eerste ben ik een giststarter gaan maken volgens het beproefde recept dat je hier vindt (klik).



Daarna heb ik de pompoenen op de keukentafel gelegd en er een 1,5 liter colafles bijgezet. Op deze manier kun je de grote van de vruchten een beetje inschatten.





Toen de stoute schoenen aangetrokken en het mes erin gezet. Ik wist niet wat ik kon verwachten. Voorzichtig heb ik aan de bovenkant een kapje losgesneden. Dat was nog moeilijker als ik dacht. De schil is erg hard en taai.

Tot mijn verbazing zat er totaal geen vocht in de vrucht. Geen wonder dat je ze dus lang kon bewaren.

Vanaf de schil groeden een aantal 'draden' naar het midden van de vrucht. Aan die draden zaten de pitten. Pompoenpitten schijnen geroosterd erg lekker te zijn. Maar dat heb ik niet geprobeerd.

Ik moest nu zien de draden los van de schil te krijgen, en dan proberen zo veel mogelijk vruchtvlees te verzamelen.

Binnen korte tijd had ik in de gaten dat ik het stugge vruchtvlees op een of andere manier moest losschrapen.

Met de draden ging dat nog wel. Die kreeg ik vrij makkelijk los en heb ik samen met de pitten in de afvalbak gedaan.



Het vruchtvlees zelf was hard en stug en ik kreeg het niet makkelijk van de schil. Binnen korte tijd kwam ik op het idee om het vruchtvlees uit de schil te schrapen met een ijsbolletjes lepel.
Het was hard werken maar gaf een goed resultaat.

Na een paar uurtjes was het grootste deel van het vruchtvlees uit de schil geschraapt, en had ik lamme armen.....

Maar ik had wel 5300 gram vruchtvlees uit de twee pompoenen losgeschraapt.

Uiteraard had ik voordat ik begon wel mijn huiswerk gedaan. Ik was naastig op zoek gegaan naar pompoenwijn recepten op het internet. Ik had een paar recepten gevonden maar die gaven geen duidelijk beeld. De verschillende recepten schreven een veelvoud van ingredienten voor die aan de most moesten worden toegevoegd.
Over een ding waren ze het echter wel eens: overal werd kaneel aan toegevoegd.

In zo een geval ga ik dan op mijn intuitie af. En dan moet je ook niet bang zijn om te experimenteren.

Uit de gevonden recepten interpreteerde ik dat de 5300 gram vruchtvlees genoeg zou zijn om daar 10 tot 12 liter wijn van te maken.

In een van de recepten die ik had gevonden werd er bruine suiker (basterd suiker) toegevoegd. Dat wilde ik ook wel eens proberen.

Nadat ik 13 liter water aan de kook had gebracht voegde ik daar 1500 gram bruine suiker en 1600 gram kristalsuiker aan toe. Toen de massa goed kookte gooide ik deze in over het vruchtvlees in een gistington.

Met behulp van een houten staaf en een hamer verpulverde ik 3 kaneelstokjes in een emaille kom.
De kaneel voegde ik aan de hete most toe.








Om de wijn wat body te geven besloot ik rozijnen toe te voegen. Ik nam 750 gram witte rozijnen.
Deze heb ik eerst een aantal keren goed gespoeld en toen in water laten wellen. Rozijnen zijn vak met veel sulfiet besproeid, en ze zijn moeilijk klein te snijden. Daarom heb ik een tijd geleden een methode beschreven om ze optimaal te verwerken. Deze methode vindt je hier.......

Zuur

Ik tastte in het duister omtrend de zuurgraad van de pompoenen. Nadat ik een stukje vruchtvlees geproefd had schatte ik echter in dat pompoen zelf niet veel zuur bevatte. Ik besloot om nog zo een 66 gram zuur toe te voegen. Op 13 liter most zou de zurgraad dan op 66 /13 = 5 uitkomen. Aangezien de most echter ook uit vruchtvlees, suiker en rozijnen bestond verwachtte ik dat de zuurgraad lager zou gaan uitvallen. Ik nam een mengsel van appelzuur, citroenzuur en wijnsteenzuur in gelijke delen. Het mengsel werd in een beetje van het hete water opgelost en aan de most toegevoegd.

Pecto enzymen

Uiteraard is het de bedoeling dat de smaakstoffen van de pompoen zo veel mogelijk in de most terechtkwamen. Dat gebeurt natuurlijk door extractie van het hete water. Maar pecto-enzymen helpen heel goed om celwanden af te breken en het vruchtvlees meer sap te laten vrijgeven. Dat heb ik al eens eerder besproken op dit log en wel hier en hier.

Nadat de most was afgekoeld tot zo rond de dertig graden heb ik een paar flinke theelepels pecto enzymen eraan toegevoegd.

Voeding

Gist heeft natuurlijk ook voeding nodig. Ik voegde 12 gram gistvoeding toe. Er zat natuurlijk ook al voeding in het vruchtvlees.

Dag 2

De volgende dag werd het SG gemeten. De hydrometer gaf niet meer als 1060 aan. Ook de zuurgraad nog eens gemeten. Die kwam niet verder als 3.
In een deel van de most heb ik toen 6 gram citroenzuur en 6 gram wijnsteenzuur opgelost en opnieuw aan de most toegevoegd.
Daarna zijn de giststarter en de fijngehakte rozijnen aan de most toegevoegd.
De most rook heerlijk naar kaneel.

Na 1 week

Nadat de most een week had staan te pulpgisten besloot ik hem te zeven. Ik zeef de most met mijn zelfgemaakte emmerzeef. Er was bijna geen pulp meer over. De pecto-enzymen hadden hun werk uitstekend gedaan.
Ik hield in totaal 20 liter most over. Om de alcohol op niveau te brengen besloot ik 1 kilo suiker toe te voegen.

In totaal had ik dan aan suiker:
1500 gram bruine suiker + 1600 gram gewone suiker + 300 gram van de rozijnen + 1000 gram laatste toevoeging = 4400 gram suiker.

4400 gram suiker in 20 liter = 4400 / 20 = 220 gram suiker per liter most.

Gaan we er van uit dat 18 gram suiker nodig is voor 1% alcohol dan zou ik dus op een wijn uitkomen met 220 / 18 = 12,2% alcohol.
Na verlies en hevelen zou mijn wijn dan op 11% moeten uitkomen. Een mooi percentage voor een witte wijn.

De volgende dag stond de most in de fles goed te gisten. De most had een bruine kleur.

Na 15 weken

Na 15 weken was de most uitgegist. De wijn is toen geheveld, en heeft nog een maand staan te rijpen. Hij was toen kristalhelder.
Daarna gebotteld. Laat de wijn dan nog een jaar liggen voordat je hem gaat drinken.








Het recept:

Het is moeilijk om een eenduidig recept voor pompoenwijn te geven daar het afhankelijk is van de hoeveelheid vruchtvlees die je uit de pompoen kunt schrapen.
Ik geef hier dan ook een recept gebaseerd op verhoudingen.

- Maak een giststarter
- Schraap de pompoenen uit en weeg het vruchtvlees.
- Voeg voor elke kilo vruchtvlees 2,5 liter kokend water toe
- Meet de totale hoeveelheid most in liters
- Voeg voor elke liter most 205 gram suiker toe
Als je mijn recept volgt dan gebruik je de helft witte
kristalsuiker en de helft bruine suiker.
- Prepareer voor elke liter most ongeveer 40 gram witte rozijnen.
- Voeg voor elke 5-6 liter most 1 verpulverde kaneelstok toe
- Als de hete most is afgekoeld voeg je 3 tot 4 theelepels
pecto-enzymen toe.
- Voeg per liter most 1 gram gistvoeding toe
- Laat de enzymen 24 uur hun werk doen en
- Voeg dan de giststarter toe.
- Voeg de fijngehakte rozijnen toe
- Na 1 week pulpgisten zeven en overbrengen naar een gistingsfles
- Als de most is uitgegist hevelen
- Minstens nog een maand laten rijpen
- Dan bottelen.
- Laat de wijn nog een jaar op de fles rijpen.

Verwijzingen (links) in dit web-log:

- Hoe maak je een giststarter
- Hoe behandel je rozijnen het beste
- Pecto enzymen 1
- Pecto enzymen 2
- Hoe maak ik eenvoudig zelf een emmerzeef


Luc Volders

Copyright 2008
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.









Pumpkins are a genuine fall-fruit. They come in season around september-october around here and can then be found at the countryside or at home-growers. Most supermarkets in our country do not supply them.

The association with autum is strong as the pumpkins are often used for making lanterns around halloween. If you search 'pumpkin-carving' with google you will be amazed what artworks can be made with this fruit.

There are even competitions in which the goal is to grow the biggest pumpkin. A weight of around 250 kilo can be achieved......

So last year at the end of September when I visited the countryside village of Stolwijk I saw a lineup of pumpkins at a local farmer. I could not resist the temptation. A price tag was put on them and there was a tin box where the money could be put in. Believe me: even in the Netherlands there are some places where this kind of trust is still honoured.

So I took 2 large pumpkins. I am however ashamed of myself as I did not weigh them. I estimate the weight was about 5 to 7 kilo pro piece.

I never in my life had seen a pumpkin before, let alone held one. I only knew pumpkins from photographs. Well I grew up as a city-boy. Winemaking opened all kinds of new dimensions for me......

So all experience I had with fruit was that you could not keep it for long periods of time unless kept in the fridge or freezer. I was however assured that with pumpkins this was different. I was told, by the friends we were visiting in Stolwijk, that pumpkins could be saved for a long time.

So, at home i put them in a cool spot and did not look after them for a few weeks.

Then I became itchy. I did not trust it. I was afraid the pumpkins would spoil. So on a saturday in November I decided to give them a go.

Day 1

First I made a yeast-starter in my proved way like you can find by clicking here.



Next I put the pumpkins on the kitchen table and put a 1,5 liter cola bottle beside them. This way you can estimate the size of the pumpkins.



Now as I did not know what to expect, I carefully cut the top off with a knife. This was harder as I thought as the skin was though and hard.

To my amazement there was a total absence of fluid in the pumpkin. No wonder you can keep them for a long time.

Starting from the skin inward grew some threads to the middle. Attached to these threads are the pits. Pumpkin pits are delicious when roasted, but that is something I did not try.

Now I had to clean up the insides, and collect as much 'flesh' as was possible.

In no time I learned that I had to find a way to scrape the flesh of the fruit.



The threads would come off rather easily. The flesh itself was hard and unwilling to come off the skin. So I tried to scrape it from the skin with an icecream-scoop. It was a though job, but gave good results.

A few hours later most part of the fruit flesh was scraped out of the skin and my muscles ached......

I had however scraped 5300 grams fruit flesh from the two pumpkins.

Now I did some homework before I started. I searched the internet for pumpkin wine recipes. I had indeed found a few recipes but they did not give me a coherent image. The recipes prescibed a mulitude of ingredients to be added to the must.
On one thing they all agreed, all recipes added cinnamon to the must.

In such a chaos I drive by intuition and experience. And experimentation is nothing to be afraid of.

I interpreted from the recipes I found that 5300 gram should be enough to make about 12 to 13 liter wine.

One of the recipes used brown sugar. Now that is something I wanted to try.

So I boiled 13 liter water and added 1500 gram brown sugar and 1600 gram table sugar. When this syrup boiled well I poured it over the fruit-fles which was in my primary by then.

Using a wooden stick and a hammer I pulverised the cinnamon sticks, which I then added to the must.







I decided to give the wine some body by adding raisins. I used 750 gram white raisins as this was going to be a white wine. I first rinsed the raisins with hot water several times, and then put them in fresh cold water to soak overnight.
Raisins often contain sulphites and are hard to chop. Months ago I wrote an article on how to process raisins best: You will find it here.

Acid

As the fruit flesh of pumpkins is solid I had no idea on the acidity. So I just tasted tome pumpkin. From tasting I learned that the acidity was very low. So I decided to add 66 gram acid. I added 13 liter water and therfore the acidity would become 66 / 13 = 5. Considering the must also contained fruit flesh, sugar and raisins I expected the overall acidity would be lower.
For flavor I used a mix of citric, malic and tartaric acid in equal parts. The mix was dissolved in a bit of the hor water and added to the must.

Pectic enzymes

As winemakers we intend to get as much flavor from the pumpkin as possible into the wine. Part of that happens by extracting flavor by hot water. Pectic enzymes really do the job better. The deteriorate cells and help freeing the juice. I already had two web-log entries on this subject. You can find them here and here.

So when the must cooled down to about 30 degrees celsius I added 4 teaspoons full of pectic enzymes.

Nutrients.

Yeast need food. So I added 12 gram yeast nutrient. The rest would be provided by the pumpkin flesh.

Day 2

Next day I measured the SG. The hydrometer floated at 1060. I decideed also to measure acidity. It came no higher as 3. So I took a small part of the must and dissolved 6 gram citric acid and 6 gram tartaric acid in it and added it back to the must.
Then I added the yeast starter and the chopped raisins. After a few hours fermentation was in full process and my house smelled wonderfull after cinnamon.

1 Week later

The must had been fermenting on the pulp for a week and I decided to press the pulp. I sieved the must in a bucket-sieve. There was almost no pulp left. The enzymes did an outstanding job.
I had now 20 liters must in my secondary. To bring the alcohol up to level I added 1 kilo sugar.

My total sugar amount should be at that moment:
1500 gram brown sugar + 1600 gram table sugar + 300 gram from the raisins + the last added 100 gram = 4400 gram sugar.

4400 gram sugar in 20 liter = 4400 / 20 = 220 gram sugar per liter.

Now when yeast need 18 gram sugar to make 1% alcohol my wine would end at 220 / 18 = 12.2% alcohol.
After losses and dillution by racking I would end up at around 11% which is the right amount for a white wine.

Next day the wine in the secondary was fermenting nicely. The must had a brownish colour.

After 15 weeks.

After 15 weeks the wine finished. I racked it and let it age for another month.
At that time it was crystal clear and I bottled it.











The recipe:

It is not easy to give a uniform recipe for pumpkin wine as it greatly depends on the amount of fruit-flesh you can scrape out of it.
So I give you a recipe based on proportions.

Day one

- Make a yeast starter
- Scrape the fruit flesh from the pumpkins and weigh
- For each kilo fruitflesh add 2.5 liter boiling water
- Measure the total volume of the must in liters
- Add for each liter 205 gram sugar
When using my recipe use half brown sugar and
half table sugar
- Prepare raisins: for each liter must about 40 gram white raisins
- Add to each 5-6 liters must a pulverised cinnamon stick
- When the must has cooled down add 4 teaspoons pectic enzymes
- Add 1 gram nutrient per liter must
- Let the enzymes do their job for 24 hours

Day two

- Add the yeast starter
- Add the chopped raisins

After a week pulp-fermenting

- sieve and put in secondary

The last steps:

- When fermentation finishes rack
- Leave in secondary for at least another month
- Then bottle
- Age for a year

References (links) in this web-log:

- How to make a yeast-starter
- How to treat raisins
- Pecto enzymes 1
- Adventures on the pectic path part 2
- How to build a bucket sieve

Luc Volders

Copyright 2008
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.

Appeltje voor de dorst /An apple a day.....

Scroll down for the English version

In de eerste plaats wil ik jullie allen bedanken voor de vele bezoeken die jullie aan het wijnmaker web-log brengen.
Op Vrijdag 5 september jongstleden werd de mijlpaal van 10.000 bezoeken, voor dit jaar, aan het Wijnmaker web-log geregistreerd.
Het is voor mij een hele eer zo veel bezoekers te mogen hebben ontvangen. Het bevestigd echter dat er een paar mensen zijn die het werk dat ik verzet waarderen. Afgelopen jaar (2007) werden er ook 10.000 bezoeken gebracht, maar dat was over het hele jaar. Nu is hetzelfde bereikt in 9 maanden......

En dan het volgende.

Soms komt alles tegelijkertijd.
Ik fietste vanaf mijn werk naar huis en kwam langs een huis met een pergola die vol met druiven hing. Toevallig kwam de eigenaar net naar buiten. Ik trok de stoute schoenen aan en vroeg wat hij met die druiven deed. Hij deed er helemaal niets mee, dus ik mocht ze hebben.
Op zaterdag 6 september had Els een kunstmarkt in Rotterdam. Nadat ik haar gebracht had ben ik de druiven gaan oogsten. Thuis gekomen werd ik gebeld door een vriendin in Bergen op Zoom. Zij had een pergola vol met druiven en de raven vraten ze op. Of ik ze maar wilde komen halen. Dus was ik net bezig met de ene partij druiven te verwerken, diende de volgende partij zich al weer aan. Ik sprak meteen af om die druiven zondag 7 september te gaan halen.
Maar ik had nog niet neergelegd of Piet belde. Of ik maandag tijd had om 17 kilo rabarber op te halen. Ik had Piet een aantal keren per e-mail advies gegeven en hij bood mij de rabarber als dank aan. Uiteraard zeg ik daar geen nee tegen !!!! Piet, bedankt !!!

En ondertussen was ik ook nog druk bezig met een heleboel experimenten voor dit web-log. Al die experimenten moesten klaar zijn voor 13 September, en het verhaal eromheen moest ook nog geschreven worden. Wel het is gelukt.

Een appeltje voor de dorst.

Een appeltje voor de dorst is een oud gezegde dat iedereen wel kent.
En de appels zijn nu volop verkrijgbaar. De vereniging Vrienden van het Platteland houdt zelfs op 13 september 2008 een landelijke appelpluk dag. Op hun site staat bij welke boomgaarden je terecht kunt om zelf je appels te plukken. Klik hier om naar de site van de Vrienden van het Platteland te gaan.

Van appels kunnen we vele lekkere dingen maken. Ik denk daarbij niet zo zeer aan appeltaart, appelflappen en jam, maar meer aan appelwijn en cider.

Nadeel is dat appels hard fruit zijn. Het is dus moeilijk om daar het sap uit te krijgen. Of niet ????

Op het Bibere.com forum werd natuurlijk de vraag gesteld waar het om gaat. Kun je met de dingen die iedere wijnmaker in huis heeft appelsap maken, zonder dure hulpmiddelen te moeten aanschaffen. En ik was al een tijdje bezig om deze vraag voor mezelf te beantwoorden met allerlei experimenten. Ik heb de vraag dan ook in het kort beantwoord met de informatie die ik toen had. Maar het komplete plaatje vindt je hier.

De traditionele methoden van appelsap maken.

Appelsap wordt al eeuwen gemaakt dus methodes om sap te winnen zijn al lang bekend. Snijd de appels klein, of maal ze in een pulpmolen. Dan pers je de pulp uit met een appel of druivenpers.
Een methode voor kleinere hoeveelheden die tegenwoordig gebruikt wordt is om de appels in een sap-centrifuge tot sap te verwerken.

Maar niet iedereen heeft het budget voor een pulpmolen en een pers. En ook niet iedereen wil een sapcentrifuge aanschaffen.
Als je af en toe eens een partij appels wil verwerken dan is de aanschaf van dergelijke apparatuur niet te rechtvaardigen.

De alternatieve methoden van sapwinning.

Ik ging dus op zoek naar andere methoden om appels tot sap te verwerken. Methodes die iedereen kan toepassen zonder dure apparatuur te moeten aanschaffen.

Laat ik beginnen met twee methodes te noemen waar ik geen tijd meer voor had om te proberen.

In de eerste plaats las ik op het web twee recepten waar de appels werden ontdaan van het klokhuis, klein gesneden en onder water gezet. Dan werden er sulfiet, pecto enzymen, zuur, voeding en suiker aan toegevoegd en de boel werd aan het gisten gezet.
Nadeel van deze methode is dat er veel water wordt toegevoegd en op deze manier wordt de delicate smaak van appels verdunt. Lijkt mij geen goed idee, maar wel de moeite waard voor een experiment voor volgend jaar.

Een andere methode bestaat eruit de appels klein te snijden en met suiker te bestrooien. Suiker onttrekt vocht en zo zal het vocht uit de appels komen.
Nadeel van deze methode is dat er al meteen veel suiker wordt toegevoegd terwijl er nog geen metingen voor het SG zijn gedaan. Het gevaar is dan dat je een overmatige zoete wijn overhoud. Maar ook dit wil ik in de toekomst zeker zelf een keer proberen.

Goed dan volgen nu de methodes die ik wel zelf heb geprobeerd.

Om een duidelijk beeld te krijgen zijn alle experimenten met dezelfde appelsoort gedaan. Verschillende soorten appels kunnen een ander SG, een verschillende hardheid en een andere sapopbrengst hebben. Om eenduidigheid in de experimenten te houden heb ik dus appels van hetzelfde ras gebruikt: Elstar.

Elstar is een harde appel en goedkooop !!!
Twee argumenten die voor deze experimenten een voordeel zijn.


Methode 1: Koken.

Veel fruit kun je koken. Het sap komt vrij en is meteen gepasteuriseerd. Maar hoe zit dat bij appels.

Ik begon met de appels van hun klokhuis te ontdoen en ze te schillen. Daarna werd het gewicht opgenomen: 437 gram.

De appels werden in kleine stukken gesneden en in een pan gedaan. Om aankoeken tegen te gaan heb ik 100 ml water in de pan gedaan.

Na een tijdje was het water verdampt. Er kwam geen nieuw vocht vrij. En indien dat wel vrijkwam verdampte het meteen. Uiteindelijk hield ik een geleiachtige brei over. Wellicht geschikt om er suiker bij te doen en jam van te maken. Maar zeker niet geschikt om wijn mee te maken.

Deze methode werkte dus niet. Dus zat er niets anders op om de methode toe te passen die ik in een aantal recepten had gelezen.

Eerst werden de appels weer geschild en van hun klokhuis ontdaan.



Het gewicht werd gemeten: 484 gram.

We zetten de appels onder water door 1 liter water toe te voegen. Dan gaan we koken.



Na een tijdje is er een gele brij ontstaan.

Nu weten we uit vorige experimenten dat er veel vocht vrijkomt als we op de most pecto enzymen loslaten. Ook bij de volgende experimenten in deze aflevering komt het werken met pecto enyzmen terug. Als je meer over het gebruik van pecto enzymen wil weten dan wordt het langzaam aan tijd dat je mijn vorige verhaal over de enzymen leest door hier te klikken, als je dat al niet gedaan hebt. Ook het vervolgverhaal: verdere avonturen op het pecto pad is de moeite waard om te lezen.



Ik deed de gekookte appels dan ook in een pot en deed er pecto enzymen bij.

Na 24 uur hebben de enzymen hun werk gedaan en zijn de gekookte appels bijna vloeibaar geworden.



Na zeven in een koffiefilter hield ik 770 ml sap over.



Het SG van dit sap is 1028.
Bovenstaande foto is het beeld van de refractometer waarmee het SG werd gemeten.

We hebben dus een erg verdunt sap overgehouden, hetgeen ook niet anders kan na 1 liter water te hebben toegevoegd. Het koken van appels valt voor mij dan ook af als methode.

Opbrengst:

484 gram appels + 1 liter water geven 770 ml sap met een SG van 1028
In procenten
770 / 1484 x 100 = 52 % opbrengst met een SG van 1028

Met andere woorden het koken van appels is geen optie.



Methode 2: De stoomextractor.

Een stoomextracter is natuurlijk ook geen goedkoop apparaat. En indien je niet van plan bent er een aan te schaffen dan raad ik je aan om meteen door te gaan naar de volgende methode.

Maar aangezien ik een stoomextracter heb (ik heb trouwens ook een pers) wil je jullie deze methode toch niet onthouden.

De pitten van fruit en dus ook van appels kunnen een giftige stof afgeven als ze meegenomen worden tijdens het pulpgisten. Daarom snijden we het klokhuis uit de appels bij verwerking.

Maar bij gebruik van de stoomextracter is dat niet nodig. Er bestaat immers geen gevaar dat de pitten openbreken of beschadigen of dat er gist bijkomt....

We nemen dus de hele appel en snijden die in kleine stukken. Ook dat hoeft niet perse maar bespoedigd het proces een beetje.



Ik gebruikte 4 appels en die hadden een gezamenlijk gewicht van 462 gram.



De appels werden 3 uur gestoomd.



De opbrengst was 325 ml aan sap.



Het SG was 1030 (beeld van de refractometer).

Opbrengst:

462 gram appels geven 325 ml sap met een SG van 1030
In procenten
325 / 462 x 100 = 70 % opbrengst van SG 1030

Methode 3: Bevriezen

We weten uit ervaring met het sapwinnen van rabarber en vlierbessen dat veel vruchten hun sap makkelijk vrijgeven na invriezen. Wellicht is dat bij appels ook het geval.

Eerst haalde ik weer de klokhuizen uit de appels, en werden de appels daarna geschild.



De appels werden in partjes gesneden en gewogen.



Het gewicht bedroeg 398 gram. De partjes werden daarna in een zip-lock zakje gedaan en in de vriezer geplaatst.

Na drie dagen werden de bevroren partjes uit de vriezer gehaald en ontdooid.
Er kwam inderdaad meteen sap vrij.



Het uitlekken van de ontdooide appels leverde 140 ml sap op.



Het SG was 1050

De pulp was erg zacht en ik besloot hem met de hand uit te persen.



Dat deed ik door de partjes in een kaasdoek te doen en met de hand te wringen.

Dit leverde nog eens 50 ml sap op.

Het SG van de uitgeperste pulp was 1052.

Maar nu had ik nog steeds een pulp die er uitzag als een vaste massa en waar nog sap in zou moeten zitten..

Ik deed de pulp in een glazen pot en voegde er pecto enzymen bij.



Uit vorige experimenten met pecto enzymen en verdere avonturen op het pecto pad wist ik dat pecto enzymen sap uit het vruchtvlees kan halen.

Na 24 uur hadden de pecto enzymen hun werk gedaan. De vaste pulp was een papperige massa geworden.



Deze massa zeefde ik in een koffiefilter.

Er kwam nog eens bijna 100 ml sap vrij.



Het SG van dit extra sap was 1065 !!!!

De totale opbrengst was dus 290 ml met een SG hoger als 1050.

Opbrengst:

398 gram appels geven 290 ml met een SG hoger als 1050.
In procenten:
290 / 398 x 100 =72% met een SG hoger als 1050



Kijk trouwens ook eens hoe mooi geel mijn eigen gemaakte sap is naast een glas van gekocht appelsap.....

We hebben dus duidelijk een methode gevonden om efficient appelsap te maken met zeer weinig kosten en hulpmiddelen !!!
Je hebt enkel een grote vriezer en Pecto enzymen nodig.

Maar ik ging verder op zoek om te kijken of het nog efficienter kon.

Methode 4: Pulpen

We weten nu dat pecto enzymen veel sap kunnen vrijmaken uit appels. Dat wisten we eigenlijk al door onde eerdere experimenten met pecto enzymen (klik hier) en avonturen op het pecto pad (klik hier).

Zou het nu niet zo kunnen zijn dat we ook resultaat kunnen krijgen zonder gebruik te maken van een vriezer. Want ook niet iedereen heeft een grote vrieskist tot zijn beschikking.

Ik ging als volgt te werk.

Ik begon met de appels te ontdoen van hun klokhuis en ze te schillen.



Daarna maakte ik er met behulp van een mixer pulp van.



Ik had toen 270 gram pulp tot mijn beschikking.

Deze pulp deed ik in een glazen pot en ik deed er pecto enzymen bij. De pot werd op een warme plaats gezet.

Een dag later hadden de pecto enzymen weer uitstekend hun werk gedaan.
De pulp was bijna vloeibaar geworden.



Ik zeefde de pulp in een koffiefilter.



De opbrengst was 200 ml.



Het SG bedroeg 1049

Opbrengst:

270 gram appels geven 200 ml sap met een sg van 1049.
In procenten:
200 / 270 x 100 = 74 % met een SG van 1049.

We hebben dus niet eens een vriezer nodig !!!!
Pecto enzymen alleen zijn al voldoende om een fantastische sap opbrengst te krijgen. Niks geen dure apparaten nodig, gewoon de natuur zijn werk laten doen.

Maar nieuwsgierig als ik ban wilde ik wel weten of het bevriezen veel zou uitmaken. Daarom kwam er nog een methode 5.

Methode 5: Pulpen en vriezen

We gaan dus kijken of het vriezen veel invloed uitoefend op de efficienty van het verwerken van appels.

Ik nam weer een partij appels en verwijderde het klokhuis. De appels werden geschild en met de mixer tot pulp gemalen.



Ik had 349 gram pulp.



Deze pulp ging in een zip-lock zakje en werd in de vriezer geplaatst.



Na 2 dagen werd de pulp ontdooid en gefilterd in een koffiefilter.



De opbrengst was 150 cl



Het SG bedroeg 1046.

De resterende pulp werd weer in een glazen pot gedaan en er werden pecto enzymen aan toegevoegd.

Net zoals bij de vorige methode hadden ook nu de enzymen na een aantal uren hun werk goed gedaan en was de pulp bijna vloeibaar geworden.

Ook deze ging in een koffiefilter.

De extra opbrengst was 100 ml.

Het SG hiervan bedroeg 1052.

Opbrengst:

349 gram appels geven (150 +100) 250 ml sap met een SG van 1048
In procenten:
250 / 349 x 100 = 71 % met een SG van 1048

Het vriezen geeft dus zelfs iets minder opbrengst !!!!
Niet echt noemenswaardig maar genoeg om eigenlijk tot de
conclusie te komen dat vriezen niet nodig is.

Nu hebben we in de laatste twee methoden de appels gepulpt. Dat deden we met een mixer. Maar als je 10 of 20 kilo met een mixer moet pulpen dan is dat heel veel werk, en kan schadelijk voor de mixer zijn (warmlopen).
De oplossing zou kunnen zijn om de appels met een betonmolen te pulpen. Maar die moet wel van roestvrij staal zijn. Ooit heb ik in een web-log beschreven wat er gebeurt als je geen roestvrij staal gebruikt. Waarom je dat wel moet doen lees je hier. Speel niet met je gezondheid !!!

Door methode 3 weten we wel dat het invriezen van appels veel vocht laat vrijkomen, en dat de appels er zacht door worden.
We gaan daarom nog een laatste experiment uitvoeren.

Methode 6: Hele appels invriezen.

Aan gezien het invriezen van appels op zichzelf toch goede resultaten opleverde. En de appels die in stukken waren gesneden door het invriezen zacht en dus uitpersbaar waren geworden, is het idee ontstaan om de appels in hun geheel in te vriezen.

Ik begon weer met de appels te ontdoen van hun klokhuis. Daarna werden ze gewogen.



Het gewicht bedroeg 436 gram.



De appels werden toen met schil en al ingevroren.



Na 2 dagen werden de appels weer uit de vriezer gehaald en ontdooid. Let goed op het kleurverschil......

Er kwam meteen al 50 ml sap vrij.

Dit sap had een SG van 1050



Daarna werden de appels in een kaasdoek gedaan en met de hand uitgeperst. Dat ging vrij makkelijk want ze waren inderdaad erg zacht geworden.

Het persen leverde nog eens 250 ml sap op.



Het SG van dit sap was 1050.

Tot mijn verbazing was dit sap het lekkerste en meest vol van smaak.

Opbrengst:

436 gram appels geven 300 ml (250 +50) sap op met een SG van 1050
In procenten:
300 / 436 x 100 = 68% met een SG van 1050.

De cijfers op een rij.
In de tabel hieronder vindt je naast elkaar: de gevolgde methode, de opbrengst in procenten, en het SG.

Methode                           Opbrengst         SG

Methode 1: Koken                     52 %          1028
Methode 2: Stoomextractor            70 %          1030
Methode 3: Bevriezen                 72 %          1050
Methode 4: Pulpen                    74 %          1049
Methode 5: Pulp en bevries           71 %          1048
Methode 6: Hele appels invriezen     68 %          1050

Conclusie:

We hebben helemaal geen dure apparatuur nodig om een hoge opbrengst van sap uit appels te krijgen. Het duurste apperaat in deze testen (de stoomextractor) geeft zelfs het minste resultaat.

Wat je nodig hebt is een grote vrieskist of een degelijke mixer.
Met behulp van de vrieskist kun je tot 72% sap-rendement uit je appels krijgen, en met behulp van een mixer 74%. In beide gevallen spelen pecto-enzymen een doorslaggevende rol.

De beste manier om de appels te verwerken is om de hele appels in te vriezen en daarna uit te persen. De opbrengst is dan weliswaar ietsje minder maar de smaak is het beste gebleven.
Als tweede methode is de pulpmethode het beste. Je hebt dan wel en goede mixer nodig met een sterke motor. Je moet veel pecto enzymen gebruiken als je grote hoeveelheden appels wil verwerken.

Let er op dat er natuurlijk afwijkende resultaten kunnen naar bovenkomen als je andere soorten appels gebruikt als de Elstar die ik gebruikte. Andere soorten appels kunnen van nature een lagere sapopbrengst hebben. Ook kunnen appels minder sap hebben als ze langer bewaard worden alvorens ze verwerkt worden.

Nawoord.

Zij die zeggen dat gewichten geen mililiters zijn hebben gelijk.
Ik maak van gewichtsmaten mililiters en druk dat in procenten uit. Eigenlijk kan dat niet. Maar omdat ik dit consequent doe en met hetzelfde ingredient is de uitkomst een geldige waarde.

In deze experimenten verwerkte ik slechts kleine hoeveelheden appels. Als je met grotere hoeveelheden gaat werken dan kan een emmerzeef (zoals ik die eerder hier beschreef) uitkomst bieden bij het filteren van het sap. Je legt dan op de kaasdoek in de emmerzeef koffiefilters. Of je maakt een echte filter van een paar emmers. Om grote hoeveelheden zachte pulp uit te persen kun je een pers van emmers maken. Zowel een emmerfilter als een emmerpers zijn projecten waar ik in een later web-log een bouwbeschrijving van zal geven.

Links
Vrienden van het platteland.
Sapwinnen van rabarber
Sapwinnen van vlierbessen
Het belang van pecto enzymen
Avonturen op het pecto pad.
Roest
Bouw een emmerzeef.


Luc Volders

Copyright 2008
Geen deel van deze publicatie mag worden overgenomen
in welke vorm dan ook (web-pagina's, forums of gedrukte tekst)
zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming van de
auteur.









First I would like to thank you all for the many visits you paid to the Wijnmaker web-log.
Last Friday 5 september I had the honor to mark the 10.000th visit of this year to this web-log.
It is quite an honor for me to have so many visitors. However it shows that there are some of you out there that appreciate my work. Last year I also had 10.000 visits, but that was during the whole year. This year I achieved this in nine months.

On to the next point: the momentary hectic times.

Sometimes everything happens at the same moment.
On my daily travel per bycicle from work to home I passed a house with a pergola that was full of grapes. By coincidence the owner just left the door and I asked him what he did with the grapes. Well he did not do anything with them. So if I had any use for them I could collect them whenever I wanted. On Saturday the 6th september Els had an art fair in Rotterdam to which I brought her. Then in a hurry I went to harvest the grapes. At home I received a phonecall from a friend in Bergen op Zoom. She had a pergola full of grapes and they were being eaten by birds. So if I wanted any I had to hurry. So the first batch was just being processed and the next batch was already coming up. I immediately made the appointment to collect the grapes the next day being Sunday the 7th.
I just finished the call when Piet called me. If I could spare the time to collect 17 kilo's of rhubarb on monday. I gave Piet regularly some advise by e-mail about wine-making and he wanted to reward me for this. Now how could I refuse !!! Piet thanks !!

In the meantime I was busy with a lot of experiments for this web-log entry. All these experiments had to be finished before September the 13th, and more than that I had to write the story that goes about the experiments also before the 13th. Well I managed.
A lot of work went into this so I proudly present you:

An apple a day.

Everybody knows proverbs about apples. And apples are now everywhere over here. A special association called 'De vereniging Vrienden van het Platteland' holds a 'Pick your Own Apples' day on the 13th of September. At their site, which is in Dutch but I will give the link to you anyhow, it mentions at which orchards you are welome. Click here to visit the site of 'de Vrienden van het Platteland'.

You can use apples to make delicious things. Now I am not thinking in the lines of apple-pie but aiming at hard-cider and apple wines.

A disadvantage is that apple is a hard fruit. So it is difficult to get juice out of them without advanced equipment. Or isn't it ???

Just a week ago at the Bibere.com winemaking forum I often visit the question arose where this is all about. Is it possible to make apple juice with household items and without having to invest heavily in all kinds of expensive appliences. At that time I was already busy solving this puzzle for myself with all kinds of experiments. So I answered the question on the Forum briefly with the information I had at hand at that time. Now the picture is complete. Read on !!!

The traditional way of making apple juice.

Apple juice has been made for centuries so the methods for gaining juice are well known. Cut the apples in pieces or shred them in a shredder. Next press the shredded apples in an apple or grape press.
Nowadays you can also use a kitchen-juicer for small quantities.

However, not everyone has financial means for a shredder and a press. And not everyone wants to buy a juicer. If you have an occasional batch of apples to process the price of such expensive equipment is not justified. So we are going to search beyond that.

Alternative methods of juicing.

So I started searching different methods for juicing apples. Methods that everyone would be able to use without buying expensive equipment.

Let me start with the methods I did not have suitable time for anymore.

First I read on the web two recipes in which apples were cored, cut to pieces and put under water. Next sulphite, pectic enzymes, acid, nutrients and sugar were added and a yeast starter to speed up the start of fermentation. What I do not like from this method is that a lot of water is added and so the delicate apple flavors are dilluted. It does not appeal to me as being a good idea. Nevertheless it is something I am going to try next year. Just to prove me right or wrong.

Another method chopped the apples and sprinkled them with sugar. Sugar withdraws moisture, and so the liquid will be drawn out of the apple.
Disadvantage opf this method is that a lot of sugar is added before any measurements are done. There is then a danger to be stuck with an overly sweet wine. Again it nevertheles is something I will give a try in the near future.

So, on to the methods I did try.

To get the right picture all experiments were done with the same kind of apples. Mixing sorts in experiments can give a different SG, a different hardness and a differnt juice-gain. So to keep things in line I only used Elstar apples.

Elstar is a hard apple and cheap !!!
Two arguments that are definately an advantage here.

Method 1: Boiling.

A lot of fruit can be boiled. The juice is released and at the same time pasteurised. So does that function with apples.

I started with removing the core and peeling the appels. Then I measured the weight: 437 gram.

Next they were chopped up in small parts and put on the stove. To prevent them to stick to the pan I added 100 ml water.

After a while the water had evaporated. No new juice was released and if it did it immediately evaporated, So in the end I was stuck with some jelly like stuff. Undoubtedly suitable to add sugar and make some jam with. But certainly not suited to make wine with.

This method was obvious not working. So I had to try another method, one which I read in some recipes on the internet.

First the apples were peeled and cored again.



Next I measured the weight: 484 gram

The apples were submerged by adding 1 liter water. Then I started to boil them.



Afther a while the apples were just a yellow mash.

From previous experiments I knew that a lot of juice is released when we set pecto enzymes loose on the must. This is something that will re-occur in the further experiments in this article. So maybe it is time to read my previous experiments with pectic enzymes by clicking here if you not already have done so. There is another story I wrote called: further adventures on the pectic path which you can read by clicking here.



So we put the mashed apples in a jar and add pictic enzymes.

After 24 hour the enzymes have done their job and the mashed apples have almost become fluid.



I sieved them with a coffeefilter and gained 770 ml juice.



The SG of this juice was 1028.
The picture above was taken from the refractometer with which I made all the tests.

So we are left with a dilluted juice, which is not surprising after adding a liter water. Boiling apples therefore is not a suitable method for me.

Yield:

484 gram apples and 1 liter water yielded 770 ml juice with an SG 0f 1028.
In percentage:
770 / 1484 x 100 = 52% juice with an SG of 1028.

So boiling/cooking apples is no option.

Method 2: The steamjuicer

A steamjuicer is not a cheap appliance. So when you are not in the market for one or do not have one, skip this and go to the next method.

As it happens I have a steam juicer (I also have a press), so I will not keep the info from you.

The pits of fruit, and therfore apples, can produce some toxic when included during pulp-fermenting. Therefore you need to core the apples before processing.

However when using a steam-juicer there is no need to core the apples. There is no danger that the pits will break, damage or that the yeast will have access to them......

So we take the whole apple and cut it in small pieces. There is no real need to do this, but it will speed up things a bit.



I used 4 apples and the weighed 462 gram.



The apples were steam-juiced for 3 hours.



The gain was 325 ml juice.



The SG of the juice was 1030 (image taken from the refractometer).

Yield:

462 gram apples yielded 325 ml juice with an SG of 1030
In pecrentage:
325 / 462 x 100 = 70% yield with an SG of 1030

Method 3: Freezing

We know from our experience with juicing rhubarb and elderberries that most fruit will release their juices after freezing. So maybe that's the same with apples.

First I removed the cores from the apples and peeled them.



Next they were cut to parts and weighed.



The weight was 398 gram. The parts where then put in a zip-lock bag in the freezer.

After three days the parts were taken out of the freezer and thawed. The juice was indeed released immediately.



The thawing of the apples yielded 140 ml of free-run juice.



The SG was 1050

The pulp was very soft so I decided to press it by hand.



I put the parts in a cheesecloth and pressed by hand.

This yielded nother 50 ml juice.

The SG of the pressed pulp was 1052

But then I still had some pulp which looked like a vast mass but I was sure had to contain some more juice.



So I put the pulp in a jar and added pectic enzyme.
From previous experiments with pectic enzymes and further adventures along the pectic path I knew there should be some gain in this.

After 24 hour the pectic enzymes had done their job. The firm pulp had become mash.



I sieved the mash in a coffeefilter.

Another 100 ml juice was released.



The SG of this extra juice was 1065 !!!

So the total yield was 290 ml with an SG higher as 1050.

Yield:

398 gram apples yielded 290 ml with an SG of above 1050
In percentage:
290 / 398 x 100 = 72% with an SG of above 1050.



And then have a look at how yellow my own made apple juice is compared to a glass of store bought juice.....

So I indeed found an efficient low cost method of juicing apples which needed few materials !!!!
You just need a freezer and pectic enzymes.

But I did not stop there. I wanted to test other methods also, to see if any increase in efficiency could be gained.

Method 4: Pulping

We now know that pectic enzymes can free a lot of juice from the apples. Well we already could have known this from our other tests with pectic enzymes (click here) and further adventures on the pectic path (click here).

So, would it be possible to get results without using a freezer. Not every one owns a freezer pure dedicated to winemaking.

So I went about testing in the following manner.

Again I removed the core from the apples and peeled them.



Then I pulped them using a mixer.



I then had 270 gram applepulp.

I put the pulp in a glas jar and added pectic enzymes. The jar was put in a warm spot.

Next day the enzymes had once again done a marvellous job.
The pulp almost had become fluid.



I sieved this pulp in a coffeefilter.



The yield was 200 ml.



The SG was 1049

Yield:

270 gram apples yielded 200 ml juice the sg being 1049.
In percentage:
200 / 270 x 100 = 74 % which had an SG of 1049.

So we even do not need a freezer !!!
Pectic enzymes on itself are perfectly capable to efficiently juice the apples. No expensive appliances needed. Let nature do its job.

But curious as I am, I wanted to know if freezing made a difference. So there was another experiment: method 5.
Method 5: Pulping and freezing.

We are going to test if freezing influences the efficiency on processing apples.

Again I took some apples and cored them. The apples were peeled and pulped in a mixer.



I had 349 gram pulp



which I put in a zip-lock bag in the freezer.



After 2 days the pulp was thawed and filtered in a coffe filter.



The yield was 150 ml.



The SG was at 1046.

The remaining pulp was put in a glass jar and pectic enzymes were added.

Just like with the previous methods the enzymes nicely demolished the pulp which was after a few hours again almost fluid.

This pulp was also filtered in a coffe filter.

The extra gain was 100 ml.

The SG of this extra juice was 1052.

Yield:

349 gram apples yielded (150+100) 250 ml juice the SG being 1048.
In percentage:
250 / 349 x 100 = 71% juice with the SG being 1048.

So the freezing actually yielded a bit less juice !!!
Nothing worth mentioning but we can conclude that freezing really is no necessity.

In the last two methods we pulped the apples. We did it with a mixer (food processor). But when you need too pulp 10 to 20 kilo apples that is a lot of work. Not to mention the fact that it might ruin your food processor by heating the motor to much.
The solution would be to pulp the apples with a concrete or paint mixer. But that needs to be made of stainless steel. If you do not use a paint or concrete mixer made stainless steel the result can be disastrous. I one wrote a previous web-entry about this. It is still in Dutch but I think the picture tells it all. Click here if you want to see it.
So do not play roulette with your health !!!

Method 6: Freezing the whole apple

We noticed in the previous experiments that freezing apples gained good results. And as the parts of the apples became soft after freezing and therefore suitable for being pressed by hand, the thought came to my mind to freeze the whole apple.

I started with agian coring the apples. Then I weighed them.



The weight was 436 gram.



The apples were then froozen with their skins intact.



After 2 days the apples were again taken out of the freezer and thawed. Pay close attention to the change in color !!!!!

Immediately there was a free run of 50 ml juice.

That juice had an SG of 1050



Then the apples were put in a cheesecloth and pressed by hand. This was easy as they indeed had become very soft.

The pressing gained another 250 ml juice.



The SG of this juice was 1050.

To my amazement this juice was the best in taste and full bodied.

Yield:

436 gram apples yielded 300 ml (50 + 250) juice which had an SG of 1050.
In oercentage:
300 / 436 x 100 = 68% conating an SG of 1050



The lineup.

The table below present the method, the yield in percentage and the SG gained.

Method                         Yield         SG

Method 1: cooking               52 %        1028
Method 2: Steam-juicing         70 %        1030
Method 3: Freezing              72 %        1050
Method 4: Pulping               74 %        1049
Method 5: Pulping and freezing  71 %        1048
Method 6: Freezing the
          whole apple           68 %        1050

Concluding:

You do not need expensive materials like a shredder and a press to yield a high gain of apple juice. The most expensive appliance in this test (steam juicer) even gave the worst results.

What you DO need is a large freezer or a decent food processor (mixer). With the freezer you will be able to obtain a maximum of 72 % yield from your apples, and with the ood processor 74%. In both cases pecto enzymes play a significant role.

So the best way to process apples is to freeze the whole apples and press then afterwards. The gain is a bit lower but it gives the best taste and flavor, and that is what it is all about in the end.

Next best method is to pulp the apples. You will need a decent food processor or mixer.

Please be aware that you might get different results when you are using other apples as I have used (Elstar) or that you might have different conditions as I had which might influence the results. Different apple races contain different juice levels. Also be aware that apples may loose some of their juice when kept longer before they are processed. You will need to use large volumes of pectic enzymes when processing large volumes of apples.

Afterword.

Those who question my converting weights into mililiters are partly right. It is of course no good practice to do so in a single calculation. I am however using this consequently throughout the whole experiment and therfore it is valid.

In these experiments I used small quantities of apples. When working with large amounts a bucket sieve (which I described in this article in a previous web-log entry) might become handy. Use coffeefilters on top of the cheesecloth in the bucketsieve. To press large amounts of soft pulp you can make a press from buckets. Building a real bucket-filter and a bucket-press are simple DIY projects which I will publish later on in this web-log. So be patient and visit frequently.

Links used in this web-log entry:

Vrienden van het platteland
Rhubarb juicing
Juicing elderberries
The importance of Pectic enzymes
Further adventures on the pectic path
Rust
Building a bucket sieve.


Luc Volders

Copyright 2008
No part of this publication and pictures may be reproduced
in any form (printed text, web-pages, weblogs or forums)
without written permission of the author.